حرف زدن و پرسش های متداول کودکان عوامل مختلفی دارد، از جمله ترس یا استرس زیاد، گاهی اوقات نیز برای جلب توجه والدینی که مشغول صحبت با دیگران هستند، دائما سوال می پرسند. با آرامش پاسخ سوالات او را بدهید، حتی ممکن است کودکان چند بار یک سوال را تکرار کنند، زیرا در سنی هستند که برای درک بهتر باید چند بار یک نکته را مرور کنند.

چگونه با کودکی که زیاد سوال می پرسد برخورد کنم:

برخلاف گفته برخی، هرگز در جواب سوالات او فقط سرتان را مخصوصا بدون نگاه کردن به او تکان ندهید، حس شدیدی از بی توجهی در ذهنش ریشه میکند به مرور زمان آن ریشه بزرگ تر می شود سپس بر روابط اجتماعی او اثر می گذارد، همچنین سبب عدم اعتماد به نفس در وجود فرزندتان می شود. به او نگاه کنید و با لبخند و آرامش پاسخ مناسب سوالش را بدهید، حتی اگر عصبی و ناراحت هستید، مشکلات شما ربطی به فرزندتان ندارد که بر سر او فریاد بکشید.

در بعضی موارد نیز کودکان سوالاتی را از شما جویا می شوند که در مقابل دیگران شرمنده می شوید، برای مثال وارد مرکز خریدی می شوید و فرزند شما فریاد می زند چرا آن خانم آن قدر زشت است؟ شما نیز به او بگویید، زیرا خدا خواسته و در چیزی که دست کسی نیست هیچوقت او را مورد تمسخر قرار نده، بعد از این حرف سریعا حرف را عوض کرده و حواس او را پرت کنید. در بعضی زمواقع هم سوال کودک خود را با سوال جواب دهید تا نظر او را نیز بدانید.

آیا برای پرسش های مکرر او باید نگران بود:

خیر، سوال های کودکان باعث رشد زبان آن ها می شوند. آن ها را از پرسش های زیاد منع نکنید، به رشد اجتماعی او صدمه می رسانید. سوال های زیاد کودکان نشان از هوش زیاد او نیز هست، زیرا کودک باهوش به اطراف خود بیشتر دقت دارد و برای تقویت این هوش موظف هستید به او کمک کنید.

با فکر به این موضوع با اشتیاق به سوالات او پاسخ دهید تا متوجه اهمیت خود نزد شما شود. کودکی که نسبت به دنیای اطراف خود بی توجه باشد، به فردی گوشه گیر بدل خواهد شد و این برای والدینی که روابط اجتماعی فرزندشان برای آن ها از اهمیت زیادی برخوردار است باید نگران کننده باشد، در این گونه موارد وقت خود را بیشتر برای فرزندتان صرف کنید، سعی کنید کنجکاوی او را نسبت به هر چیزی جلب کنید

عموم مردم، حتی والدینی که در تربیت فرزند خویش به خود می بالند، وقتی می خواهند به سوالات و کنجکاوی های کودک پاسخ دهند، دچار واهمه می شوند. بعضی پدر و مادر ها مسائل جنسی را برای کودک خود بیش از حد استاندارد باز می کنند و بعضی والدین نیز از زیر بار این مسئولیت شانه خالی می کنند، بهتر است بدانید هیچ کدام از این موارد رفتار مطلوبی در مواجه شدن این گونه مسائل نیست.

بهترین راه پاسخگویی:

از زمانی که کودک شما متولد می شود، آمادگی پاسخگویی به سوالات او را در خود بیابید. اکثر سوالات کودکان، حول این که نوزادان از کجا آمده اند یا تفاوت اندام تناسلی مرد و زن می گردد یا این که درباره اندام جنسی خود می پرسند. در مواجه شدن با این سوالات رو به مسائل غیر حقیقی نیاورید.

در هنگام رو به رو شدن با سوال اول، در سنین پایین بگویید ما دعا کردیم و خدا تو را به ما داد ولی در سنین بالا تر این جمله قابل پذیرش نیست، به او بگویید، یاخته هایی(سلول) از بدن مادر و پدر به هم متصل شده و در شکم مادر تو به وجود آمدی و رشد کردی سپس بعد از ۹ ماه دکتر ها تو را خارج کرده و به ما تحویل دادند.

در مورد سوال بعدی نیز بگویید،‌ خداوند شکل زن و مرد را یکسان خلق نکرده، برای مثال بدن مرد ها مو های زیادی دارند اما زن ها ن و اندام زن ها برخلاف مرد ها ظریف تر است. هم چنین با مواجه شدن با سوال سوم به طور معمول حواس او را پرت کنید اما در صورت پافشاری او با یک مشاور یا روان شناس گفت و گو کنید و به او  بگویید باید بر روی این سوال فکر کنم.

چند نکته طلایی:

۱-هرگز در پاسخگویی به سوالات یا دیدن رفتار جنسی در کودکان با او رفتار تند و خشنی نداشته باشید، ممکن است ارتباط او به شما کم شود.

۲- در صورت دیدن رفتار های جنسی در کودک خود، حواس او را پرت کنید، برای مثال وقتی این رفتار را مشاهده کردید به او بگویید وقت بازی است یا در اتاق او را بزنید و بگویید مهمان نمی خواهی؟ بعضی اوقات نیز او را به پارک یا مکان های دیگر ببرید.

۳- حمام پسر از سه سالگی به بعد به عهده پسر است.

۴- در هنگام استحمام فرزند لباس زیر های خود را حفظ کنید.

۵- هنگامی که کودکان بازی می کنند، با بهانه های گوناگون به مکان بازی آن ها سر بزنید.

۶- در هنگام پاسخگویی به سوالات کودکتان ترس را بروز ندهید، آن ها را مشتاق تر می کنید.

۷- هرگز نگذارید کودکتان برای گرفتن پاسخ سوالات خود،‌ به افرادی که رفتار ناشایستی دارند مراجعه کند، این کار سبب دوری عاطفی کودک از شما و راهنمایی غلط او می شود.

۸- در محیط های شلوغ پوشک فرزند خود را تعوض نکنید.

۹- زمان مناسب برای پاسخگویی به سوالات فرزندتان زمانیست که سوال پرسیدن را آغاز می کند و این دوره معمولا از سن ۴-۵ سالگی شروع می شوند.

۱۰- هرگز به کودک خود نگویید، ما تو را خریدیم یا حرف هایی مانند این، ممکن است به روحیات و آینده آن صدمه بزنید.

۱۱- در مواجه شدن با سوالات کودکان در سطح درک آنان و با زبانی کودکانه صحبت کنید.

برای انتخاب بهترین راه حل در مواجه با مشکلات رفتاری کودکان، پی بردن به دلایل آن رفتارها و حرکات ها اهمیت دارد. یکی از رفتارهای کودکان که بســیاری از پدر و مادر ها با آن مواجه می‌شوند، قهر‌کردن است. والدین باید این رفتار کودک را در‌صورت تکرار مداوم، کاملا جدی بگیرند و درصدد رفع این رفتارها بکوشند؛ زیرا ممکن است به‌صورت رفتاری دائمی در کودک تثبیت شود.

توجه داشته باشید در بیشتر مواقع رفتارهای کودکان آیینه رفتار بزرگسالان و اطرافیان است. قهر‌کردن کودکان نیز ممکن است آموخته‌شده از رفتار اطرافیان خود باشد. گاهی والدین در زندگی زناشویی خود و در‌مواقع ایجاد کدورت به‌جای صحبت و حل مشکل، به‌دفعات مکرر با یک دیگر قهر می‌کنند، که می‌تواند باعث یادگیری غیرمستقیم این رفتار در کودک آنان شود.

 همچنین ازآن جایی‌که یکی از شیوه‌های تنبیه کودکان، قهر کردن والدین با آن هاست، در‌صورت استفاده نادرست والدین از این روش، علاوه بر‌مفید و کارآمد نبـــودن آن می‌تواند باعث الگوبرداری کودک شـود.

برای پیشگیری از بروز این مشکلات، والدین باید مواظب رفتارهای خود با‌یک دیگر در‌جلوی فرزندانشان باشند. همچنین از روش قهر‌کردن با ‌کودک برای تنبیه و مقابله با رفتارهای نادرست او، در زمان و شیوه‌ مناسب استفاده کنند. این روش را مکرر به کار نگیرند؛ کودک را متوجه دلیل صحبت نکردن با او بکنند؛ مدت سکوت خود را محدود کرده و پس ‌از آن با‌ کودک ارتباط برقرار کنند؛ زیرا اگر زمان قهر طولانی باشد، این رفتار برای کودک کاملا عادی خواهد شد.

قهر کردن کودکان  با والدین خود نشانه چیست؟

قهر کردن رفتاریست که کودکان از پدر و مادر یا اطرافیان خود یاد می گیرند و اصولا برای برآورده شدن خواسته هایشان این عمل را تکرار می کنند، به همین دلیل بهتراست شما به عنوان والدین وقتی  کودکتان کار اشتباهی انجام می دهد مانند قهر کردن، به آن توجه نکنید درمقابل رفتارهای خوبش را تشویقش کنید و به کودک پاداش دهید.

گاهی کودکانی که دچار کمبود محبت و علاقه می شوند، برای جلب توجه نظر اطرافیان و والدین به این رفتار روی می آورند و به همین دلیل از خود بپرسید که آیا در رابطه دیگر رفتارهایش به او توجه داشته اید؟ به مرور زمان به کودکتان یاد بدهید برای بدست آوردن چیزی بهتر است صحبت کند و با قهر کردن چیزی را که می خواهد به دست نمی آورد .

باید به الگوهایی تربیتی که به کودکانمان آموزش می دهیم، توجه کنیم زیرا آن ها در این سنین در حال الگو برداری از اطرافیان می باشند پس داشتن یک الگو مناسب بسیار ضروری و از اهمیت بالایی برخوردار است.

رفتار درست بچه ها را تقویت کنید نه بد رفتاری شان را:

درخواست های مودبانه بچه ها و کودکان را تقویت کنید، نه نالیدن ها و فریاد زدن هایشان را یا سربه سر گذاشتن ها و کج خلقی ها و بد اخلاقی ها و قهر کردن هایشان را. سعی کنید بحث و گفت وگوهای آرامی که در بین تان وجود دارد را چندین برابر کنید، نه مجادله کردن و دعوا و پافشاری و جنگیدن هایی که گاه و بی گاه بین تان به وجود می آید.

تنبیه معقول در نظر بگیرید:

در برابر بچه هایتان از تنبیه هایی استفاده کنید که به آن ها بیاموزد که در برابر اعمال و رفتارشان مسئولند. بچه ها با تنبیه های معقول به خوب زندگی کردن ادامه می دهند. این تنبیه ها می توانند شامل محدود کردن و کوتاه کردن زمان های بیرون بودنشان باشد. فراموش نکنید وقتی از دستشان عصبانی هستید به هیچ عنوان تنبیه نکنید!

بچه ها به حرف های شما اعتماد دارند:

بچه هایتان را به شیوه ای تربیت کنید که در هر موقعیتی به مقتضای آن موقعیت رفتار کنند. به آن ها بیاموزید که تلاش کردن اساسی ترین چیز است. آن ها را در موقعیت های خوب تشویق کنید. وقتی شما فرزندتان را تشویق می کنید، آنها ایمان و اعتماد شما را به خودشان می بینند و در نتیجه به خودشان و توانایی هایشان ایمان می آورند و همین مسئله کمک می کند که کودکان کمتر قهر کنند.

باید این موضوع را در‌نظر داشت که والدین باید فقط به درخواست‌های نامعقول کودک خود پاسخ منفی دهند و از نهی کردن بی‌جا بپرهیزند. اگر پاسخ‌های منفی والدین بیش‌ازحد و نابه جا باشد، محیط پرفشاریو غیر قابل تحملی برای کودک ایجاد می‌شود، که کودک برای رهایی از این فشار ممکن است دست به انتخاب راه‌های مختلفی بزنــد.

 درصورتی‌که والدین به خواسته‌های نامعقول کودک پاسخ منفی دادند، به‌هیچ‌وجه نباید از موضع خود کوتاه بیایند. باید به کودک یاد‌دهند بهترین راه، صحبت کردن و مذاکره درخصوص خواسته‌ خود است ولی اگر پس‌ازآن، بازهم جواب منفی دریافت کرد، چاره‌ای جز پذیرش ندارد و با استفاده از قهر یا گریه راه به‌جایی نخواهند برد.

بهترین راهکار مقابله با رفتار قهرکردن کودک، توجه نکردن در آن لحظه است. والدین باید چهره‌ای کاملا آرام به خود بگیرند و بدون توجه به قهر‌کودک به کار و ارتباط خود ادامه دهند، تا این رفتار‌کودک به‌تدریج کمتر شود، توجه به قهر‌کودک و به‌اصطلاح، کشیدن ناز او در این زمان، باعث تقویت این رفتار و تکرار آن در دفعات بیشتری می‌شود.

همچنین والدین باید کاملا همسوی با یک دیگر رفتار‌کنند. گاهی یکی از والدین به قهر‌کودک بی‌توجهی می‌کند ولی دیگری رفتار عکس را نشان داده و درصدد دلجویی و توجه به کودک برمی‌آید که این رفتاری بسیار اشتباه و غلط است.

یکی از اصلی‌ترین عارضه‌ها و علایم رویش دندان در کودکان، بی‌قراری و بی‌اشتهایی کودک و خارش لثه است که به دنبال لرزش ریشه برای بیرون‌زدن دندان بروز می‌کند.

دندان در آوردن کودک و روش های کاهش درد + بخش اول

برای تسکین و آرام کردن این خارش، کودکان همه چیز را به دهان خود می‌برند و فشار می‌دهند، که این فشار آوردن خودش به رشد سریع‌تر دندان های کودک کمک می‌کند.

از دیگر علائم دندان در آوردن در کودکان تب خفیف، یبوست و کشیدن گوش است. در این شرایط بهترین کار برای کمک به کودک پیدا کردن روشی جهت به حداقل رساندن درد و بی قراری است.

بعضی از پدر و مادرها از ژل‌های دندان برای آرام کردن  درد فرزندشان استفاده می‌کنند، اما طبق اعلام سازمان غذا و داروی آمریکا این ژل‌ها دارای مقداری ماده سمی belladonna است. واکنش بدن به این ماده در کودکان زیر دو سال غیر قابل پیش بینی است و کودکان را در معرض خطر قرار می‌دهد.

علائم و نشانه های دندان درآوردن کودکان:

 کودکان با علائم و نشانه های مختلفی دندان درمی آورند. میزان درد دندان درآوردن نیز در  کودکان متفاوت است. این علائم چند روز ادامه دارند. برخی کودکان خوش شانس هستند که به هنگام دندان درآوردن رنج و عذاب زیادی متحمل نمی شوند. یک سوم از کودکان آب دهان شان سرازیر می شود، یک سوم دیگر از کودکان کج خلق و بی قرار می شوند و یک سوم مابقی نیز دچار مشکلات مربوط به خواب می شوند.

۱-نیش زدن دندان ها

۲- تورم لثه ها

۳- تلاش کودکان برای جویدن و مکیدن هر چیزی که در دست خود دارد

۴- سرازیر شدن آب دهان کودک

۵- کج خلقی و بد اخلاقی

۶- مالیدن صورت

۷- مشکلات مربوط به خواب و بی خوابی

۸- امتناع و خودداری از غذا خوردن

۹- مالیدن گوش ها

اگر متوجه چند نشانه از نشان های فوق در کودک تان شدید، احتمالاً به زودی متوجه دندان درآوردن او نیز خواهید شد.

از حلقه و اسباب بازی های دندانی برای کودک استفاده کنید:

حلقه دندانی را بخرید که برای گاز گرفته شدن طراحی شده اند ؛ مدلی را انتخاب کنید که مناسب سن کودک شماست.

 حلقه و اسباب بازی را بخرید که یک تکه باشد و قسمت جداشونده، نداشته باشد تا از خطر خفگی کودک جلوگیری کنید. آن ها را هر روز بشویید تا روی آن ها میکروب تجمع نکند.

غذاهاي منجمد:

سرما و يخ به كاهش درد لثه كودكاني كه در حال دندان درآوردن هستند بسيار كمك مي‌كند. مي‌توانيد غذاهايي كه كودك در آن سن مجاز به خوردن آن هاست را در فريزر منجمد كنيد تا كودك آن ها را بجود و سرماي آن درد دندانش را كاهش دهد. موز يخ زده يا شير منجمد نيز روش‌هاي خوبي براي كم كردن درد کودک هستند.

ماساژ دادن لثه کودک:

والدین می‌توانند انگشت خود را پس از شستشوکامل روی لثه نوزاد قرار داده و آن را ماساژ دهند، این کار موجب تسکین موقت درد در کودک می‌شود.

رادیو قصه برای کودکان شما انواع داستان ها را به صورت قصه های کودکانه صوتی با صدای خاله سمینا آماده کرده است.

دندان در آوردن کودک و روش های کاهش درد + بخش اول

ترس یک واکنش عاطفی، هیجانی و فیزیکی در تمامی افراد است. هر انسانی هنگام روبرو شدن با خطر واقعی، احساس امنیت خود را از دست می‌دهد و دچار ترس می‌شود. این واکنش عاطفی کاملا طبیعی و عادی است و از بدو تولد دیده می‌شود. ترس زمانی که خیلی شدید و زیاد نباشد و باعث پرهیز از خطر برای کودکان شود، سودمند و مفید است.

انواع ترس در کودکان و روش های کنترل آن + بخش دوم

ترس از صدا‌های بلند، افراد غریبه و سایر اشیا و حادثه ها بخشی از دوران کودکی است. اما زمانی که این ترس‌ها برای کودک و والدین، استرس‌زا شود، نباید آن را دست کم گرفت. ترس های کودکان به عنوان بخشی از رشد طبیعی و نشان‌دهنده‌ی کسب آگاهی او از جهان اطراف و تلاش برای درک بهتر آن است. خوشبختانه بسیاری از ترس های کودکان به طورقابل پیش‌بینی رخ می‌دهند و او می‌تواند این مرحله را به کمک درایت والدین خود پشت سر بگذارد.

بسیاری از ترس‌ها برای بعضی از سنین طبیعی‌تر است اما کلا هیچ ترسی – حتی اگر طبیعی هم باشد- نباید بیشتر از دو سال طول بکشد. یعنی طول کشیدن بیشتر از ‌این حد، نشانه مشکل و نیازمند توجه یا حتی درمان بالینی در کودکان است.

ویژگی‌های ترس در کودکان:
۱-برخی از ترس‌ها در کودکان ریشه های فطری و ذاتی دارد(ترس از صداهای بلند و مهیب) و برخی دیگر از همان ماه‌های اول و به صورت اکتسابی در کودک شکل می‌گیرد(ترس از حیوانات مثل سوسک و…) و والدین برای جلوگیری از ترسو شدن کودکان باید خودشان الگوی شجاعی برای کودک باشند.

۲- ترس در کودکان ممکن است ثبات و دوام نداشته باشد، زود پدیدار شود و زود هم از بین برود.

۳- گاهی ترس در کودکان مبتنی بر واقعیت نیست یعنی از چیزی می‌ترسند که بی‌خطر است.
ترس در مراحل مختلف سنی در کودک:

نوع ترس در کودک همزمان با سن او تغییر می‌کند. تا قبل از یک سالگی ترس کودکان بسیار طبیعی است. اولین دوره ترس طبیعی کودک از سن ۶ تا ۸ ماهگی رخ می دهد. در این سن کودک از افراد ناآشنا می‌ترسد و با دیدن چهره‌های ناآشنا احساس ناراحتی می‌کند و خود را به مادرش می‌چسباند و حتی رویش را از افراد غریبه برمی‌گرداند.

ولی با بالا رفتن سن کودک، نوع ترس ها نیز تغییر می کند. ترس از تاریکی و تنهایی و ترس از حیوانات، بین ۲ تا ۵ سالگی در کودکان ظاهر می گردد. ترس از مدرسه به ویژه باآغاز دوره دبستان در برخی از دانش آموزان دیده می شود.

شما می توانید ما را از طریق رادیو قصه برای شنیدن قصه کودکانه صوتی و قصه شب با صدای خاله سمینا دنبال کنید.

ترس‌های شدید که در بسیاری از کودکان دیده می‌شود، سلامت جسمی و فکری کودک را تهدید می‌کند و اگر این گونه ترس‌ها درمان نشوند، باعث بروز اختلال‌های جسمی، فکری و تربیتی در کودکان می‌شوند و او نمی‌تواند از فرصت‌ها و توانایی‌هایش به طرز مناسبی استفاده کند. برای درمان و کاهش میزان ترس در کودکان بهتر است نشانه‌های ترس در کودک، علل ایجادکننده و منشاء ترس را بدانیم تا بتوانیم نسبت به رفع آن ترس ها اقدامات لازم را انجام دهیم.

علل و ریشه های بعضی از ترس ها در کودکان:

۱-علت ترس در کودک ممکن است عمدی باشد؛ یعنی، کودک را قبل از چیزی ترسانده باشیم؛ مثل ترساندن کودک از چیزهای خطرناک، نظیر آب جوش، آمپول، وسایل تیز و غیره.

 ۲- گاهی تجربه‌ها و خاطرات ناگوار و وحشتناک کودک باعث ایجاد ترس و اضطراب در او می‌شود.

۳- داشتن والدین بیش از حد حمایت‌کننده، محافظه‌کار و محتاط.

۴- اضطراب ناشی از دوری پدر و مادر، که این حالت عاطفی به صورت ترس از تاریکی و تنهایی ظهور می کند.

۵- مواجه شدن با افراد بیگانه، اشیای جدید، صداهای غیرعادی و مهیب، ناگهانی و بلند و موقعیت‌ها و مکان‌های ناآشنا.

۶- پرورش نیافتن کافی قدرت درک و فهم کودک در مورد ارتباط زمان و مکان، علت و معلول.

۷-  تاثیر نامطلوبی که بعضی از فیلم‌ها، کتاب‌ها بر روی کودک می گذارد.

۸-  دعوای والدین و جدال دائمی آن ها، کودک را دچار احساس عدم امنیت و ترس خواهد کرد.

تلقین در تقویت روحی: 

یکی از روش‌های مۆثر و مفید، تلقین شجاعت و نترس بودن به کودک است، چرا که گاهی ترس، ناشی از عدم اعتماد به نفس و احساس بی‌کفایتی است و در صورتی که کودک اعتماد به نفس اش را به دست آورد، می‌تواند به عنوان فردی شجاع بر ترس های خود غلبه کند و آن ها را مهار کند.

غلبه بر ترس در کودک:

برای غلبه بر ترس در کودک، چاره‌ای جز روبرو شدن با آن نیست. بنابراین به‌تدریج باید محرک‌های جدید را جانشین محرک ترسناک کنیم، تا ترس کودک از بین برود. خوشبختانه اصول یادگیری، مخصوصا اصل خاموشی در مورد از بین بردن ترسها، کاربرد زیادی دارد. به‌عنوان مثال، اگر کودکی از سوسک می‌ترسد، ضمن نشان دادن سوسک به کودک (محرک منفی) به او مقداری شکلات (محرک مثبت) می‌دهیم و چندین بار این کار را تکرار می‌کنیم تا کودک پاسخ مثبت به موضوع ترسناک قبلی بدهد. اگر کودک از تاریکی می‌ترسد، ضمن بازی کردن از او می‌خواهیم در اتاق تاریک جستجو کند و اسباب‌بازی‌های جالب را پیدا کند. با این روش محیط ترسناک کم‌کم برای او جالب می‌شود و ترسش کم کم از بین خواهد رفت. البته باید کودک را با تاریکی آشنا کرد و میزان تاریکی را به‌تدریج افزایش داد تا کودک به تاریکی عادت کند.

والدین عزیز برای آگاهی از روش های تربیتی درست به سایت رادیو قصه به قسمت تعلیم و تربیت کودک و برای کودکان خود به قسمت قصه کودکانه صوتی مراجعه کنید.

انواع ترس در کودکان و روش های کنترل آن + بخش دوم