تغذیه کودکان در سال های ابتدایی زندگی زمینه ساز رشد و سلامتی آن ها در زندگی آینده است. بنابراین تغذیه در این دوران اهمیت ویژه ای پیدا می کند.

روش صحیح غذا دادن به کودکان + بخش اول

بچه‌ها در یک سال اول عمرشان رشد نسبتا سریعی دارند، به‌طوری که اگر موقع تولد وزن‌شان سه کیلو باشد تا پایان سال اول به ۹ تا ۱۰ کیلو می‌رسند. طبیعی است که برای داشتن چنین رشد سریعی به انرژی بسیاری هم نیاز دارند و بیش‌تر غذا می‌خورند، اما با ورود به سال دوم سرعت رشد بچه‌ها کاهش پیدا می‌کند و این روند کند تا نزدیکی‌های سن بلوغ هم ادامه می یابد. پس اگر فکر می‌کنید کاهش میل و اشتهای بچه‌های دو ساله و بزرگ‌تر نسبت به غذا خوردن به‌خاطر بدغذایی است دچار سوءتفاهم شده‌اید.

چند نکته رفتاری مهم در تغذیه کودک:

والدین باید در هنگام غذا دادن به کودک خود مواردی را رعایت کنند که باعث افزایش اشتها و ترغیب کودک به خوردن غذا شود. چند نکته شامل:

۱-دادن وقت كافی در زمان صرف غذا بسیار مهم و ضروری است و باید از شتاب و عجله درهنگام غذاخوردن پرهیز كرد.

۲- دادن غذای یكنواخت و تكراری به کودک سبب بیزاری می شود. حتی اگر غذایی كه مورد علاقه ی كودك است، پشت سرهم و تكراری به كودك داده شود، از خوردن آن خودداری خواهد كرد.

۳- نخوردن برخی از غذاها ممكن است به علت تقلید كودك از اطرافیانش باشد.

۴- خستگی كودك جزمهم ترین عامل از بین بردن اشتهای اوست. بهتر است بعد از استراحت به كودك غذا داده شود.

۵- آب میوه ی طبیعی بهتر از نوع آب میوه های صنعتی آن است چرا كه به نوع صنعتی آن ماده ی قندی، رنگ و ماده ی معطر اضافه شده است.

رفتار پدر و مادرها:

اولین معلم تغذیه هر کودکی مادر اوست. بچه‌ها تا قبل از شروع غذای کمکی تصوری درباره طعم‌های غذاهای مختلف ندارند و در درجه اول مادرها هستند که باعث شکل‌گیری ذائقه کودکان می‌شوند. اگر شما از همان اول طعم خوراکی‌های چرب، شور یا خیلی شیرین را به فرزندتان چشانده باشید، چه‌طور انتظار دارید که او در سه یا چهار سالگی سبزیجات آب‌پز را بدون نق‌نق و بهانه‌گیری بخورد؟

اصولا کودکان موجودات مقلدی هستند و از کوچک‌ترین رفتارهای پدر، مادر و اطرافیان‌شان تقلید می‌کنند. بنابراین عادت‌های غذایی خانواده بر بچه‌ها هم اثر می‌گذارد و بدغذایی بچه‌های کوچک معمولا انعکاسی از روش‌های نادرست تغذیه‌ای خانواده است که با روش‌های مقابله‌ای غلط والدین بدتر هم می‌شود.

خودمختاری در کشیدن غذا: 

محققان براساس تحقیقات خود می‌گویند: این که به کودکان اجازه بدهیم برای خودشان غذا بکشند، آن‌ها را ترغیب و تشویق می‌کند تا انواع تازه ای از غذاها را امتحان کنند. وقتی غذای اعضای خانواده کشیده شده روی میز قرار می‌گیرد، بچه‌ها هرگز توانایی درک علایم گرسنگی را پیدا نمی کنند. توصیه محققان این است که اگر تحمل کمی ریخت و پاش را دارید، به بچه‌ها اجازه بدهید خودشان غذایشان را بکشند. 

والدین عزیز برای آگاهی از روش های تربیتی درست به سایت رادیو قصه به قسمت تعلیم و تربیت کودک و برای کودکان خود به قسمت قصه کودکانه صوتی مراجعه کنید.

زنگ تفریح قبل از غذا خوردن کودک:

برنامه ریزی برای بازی قبل از وعده‌های غذایی، می‌تواند به بیشتر غذاخوردن بچه‌ها کمک بسیاری کند. محققان دریافتند، وجود یک زنگ تفریح پیش از ناهار، مصرف سبزی و میوه‌ها را در کودکان تا ۵۴ درصد افزایش می‌دهد. 

ظاهر غذا را باب میل کودکان درست کنید: 

اصولا بچه ها سبزیجات نمی خورند، چون سبزیجات نه مزه خاصی دارد نه ته دلشان را می گیرد. اگر می خواهید برای مثال فرزندتان سبزی بخورد، آن را در کنار مواد غذایی سیر کننده سرو کنید.
سعی کنید بشقاب غذا را آن گونه که دوست دارد، تزیین کنید. مثلا اگر فرزندتان گوجه فرنگی را در سالاد کنار می گذارد، آن را رنده یا پوره کنید و به سس سالاد بیفزایید.

به زمان گرسنگی او توجه کنید: 

فرزندتان بهتر از شما می داند گرسنه است یا نه. اگر او را مجبور به خوردن کنید، تنظیم اشتهای درونی او به هم می ریزد. اگر فقط چند قاشق غذا می خورد و بعد دلش دسر می خواهد، به او سخت نگیرید. اجازه بدهید لذت خوردن در او شکل بگیرد.

روش صحیح غذا دادن به کودکان + بخش اول

آمارها نشان می دهد بیشتر کودکان مدت ها قبل از ورودشان مدرسه با جعبه جادویی آشنا شده اند. تا جایی که حتی دو سوم نوزادان و کودکان نوپا هم به طور متوسط روزانه دو ساعت تلویزیون تماشا می کنند، درحالی که این وضعیت در کودکان بزرگتر شدت بیشتری دارد، به طوری که آن ها نه تنها به تماشای کارتون ها و برنامه های تلویزیونی قناعت نمی کنند، بلکه خود مجهز به سیستم سیار سی دی کارتون و برنامه کودک های مختلفی هستند، که امکان استفاده از آن باید در هر مکان و هر زمان از شبانه روز نیزبرایشان امکان پذیر باشد.

همواره پزشکان توصیه می کنند که کودکان زیر دو سال نباید تلویزیون تماشا کنند و کودکان بزرگ تر از دو سال نیز باید حداکثر روزی دو ساعت تلویزیون تماشا کنند. بنابراین تماشای زیاد تلویزیون در کودکان آن ها را در آینده با مشکلات مختلفی روبرو می کند.

عوارض تماشای زیاد تلویزیون در کودکان:

محققان در جدیدترین تحقیقاتی که در خصوص کودکان داشته اند، متوجه شده اند تماشای بیش از حد تلویزیون در سن دو سالگی، می تواند بر عادات غلط غذایی در ۱۳ سالگی تاثیر گذار باشد و موجب ایجاد مشکلات تغذیه ای در آن ها شود. 
محققان علوم پزشکی در دانشگاه مونترال کانادا اعلام کردند کودکان دو ساله که بیش از حد تلویزیون تماشا می کنند در بزرگسالی، بیشتر از دیگران به مشکلات تغذیه ای دچار می شوند و عملکرد آنها در مدرسه نیز بسیار ضعیف تر خواهد بود .

 از تماشای تلویزیون و ویدئو هنگام بازی کردن، اجتناب کنید

کودکان به زمانی برای بازی و ارتباط با دوستان‌شان بسیار احتیاج دارند، در این مواقع تلویزیون تنها مانع برای آن‌هاست. یک قانون ثابت در خانواده خود بگذارید و از دیگر والدین نیز بخواهید تا زمانی که کودک شما برای بازی به خانه آن‌ها رفت، به قانون «ممنوعیت تلویزیون در زمان بازی» شما احترام بگذارند.

والدین عزیز برای آگاهی از روش های تربیتی درست به سایت رادیو قصه به قسمت تعلیم و تربیت کودک و برای کودکان خود به قسمت قصه کودکانه صوتی مراجعه کنید.

الگو پذیری کودکان:                        

ذهن کودک مانند لوح سفیدی است که روی آن هیچ خط و شکلی کشیده نشده است، بنابراین کودک به راحتی به وسیله رنگ، شکل، حرکات، رفتار و فلسفه این کارتون‌ها تأثیر می‌پذیرد و حتی امیال و آرزوهایش را از طریق ابراز احساسات و بیان افکار نسبت به تصاویر کارتونی دنبال می‌کند؛ در واقع کودک به وسیله کارتون‌هایی که ساعت‌ها وقت خود را برای تماشای آن صرف کرده، در سراسر زندگی تأثیر می‌پذیرد و از آن ها جهت فکری و روانی می گیرد و حتی یاد می‌گیرد که چگونه در زندگی نقش داشته باشد.

معمولا کودکان از بین شخصیت های انیمیشن هایی که می بیند، الگوهای خودشان را انتخاب می کنند و با همسان‌سازی، الگوبرداری و همانندسازی رفتار، الگوها را در حرکاتشان اجرا و تقلید می‌کنند، مثلا پوشش نامناسب شخصیت های انیمیشن باعث الگوبرداری غلط و مغایر با فرهنگ کشور در کودکان می شود یا مشاهده قهرمان انیمیشن در حال مصرف سیگار، الگوی نادرستی برای آنان است.

از این رو می توان گفت سازندگان کارتون در کشورهای مبدا، گاه از روی غرض ورزی و حتی گاه بدون عمد، فرهنگ، ارزش و هنجارهایی را به تصویر می کشند که با افکار و فرهنگ کودک مصرف کننده سایر کشورها تفاوت و تضاد  بسیاری دارد و بی تردید در این صورت اندیشه ی کودکان از اصالت فرهنگی خویش دور شده و مواجهه با دوگانگی و تضاد شخصیتی و فرهنگی حتمی خواهد بود.

یک برنامه خوب تلویزیونی چه ویژگی های را دارد:
– بچه حوصله اش سر نمی رود
– او را به گوش دادن و سوال پرسیدن تشویق می کند
– به او کمک می کند تا لغات بیشتری یاد بگیرد
– احساس خوبی نسبت به خودش پیدا می کند
– عقاید، نظرات و چیزای خوبی به او یاد می دهد

لوس شدن کودک یکی از دغدغه‌های حوزه تربیتی در خانواده‌ها است و روز به روز در حال افزایش است. براساس نظر روان شناسان لوس بودن یا لوس شدن یک اختلال رفتاری است که باعث می‌شود کودک نتواند تعامل خوبی با هم سن و سالان و بزرگتر‌های خود برقرار کند.

یکی از دلایل اصلی لوس شدن کودکان رفتار ضعیف و غیر قاطع والدین می‌باشد. زمانی که کودک برای رسیدن به خواسته‌اش اصرار می‌ورزد بهتر است والدین واکنش قاطعانه‌ای داشته باشند. اگر والدین از روی محبت و دلسوزی با خواسته کودک موافقت کنند، کودک لوس شده و برای رسیدن به تمام خواسته‌هایی که دارد از این روش استفاده می‌کند.

معمولا کودکان لوس از روش‌های متفاوتی استفاده می‌کنند تا والدین را قانع کنند. اگر کودک به طور طبیعی و با اصرار به والدین به خواسته‌اش نرسید شروع به گریه و زاری می‌کند تا نظر آن‌ها را جلب کند. اگر والدین به گریه او واکنش و توجه نشان دادند، این رفتار به یک عادت بد در کودک تبدیل می‌شود و قابل تکرار است. اما اگر پدر و مادر به گریه او توجهی نشان ندهند کودک سعی می‌کند چاره دیگری بیاندیشد تا توجه آن‌ها را نسبت درخواست نامعقول خود جلب کند. او با فریاد زدن و جیغ کشیدن سعی در جلب توجه دارد. بهتر است در این شرایط والدین واکنشی مشابه و هماهنگ از خود نشان دهند.

محبت والدین به کودک

اگر محبت والدین به کودک به اندازه و معقول باشد کودک را لوس نمی‌کند و نشان دهنده دوست داشتن بی قید و شرط والدین است. محبت به معنی همراهی مداوم و همیشگی نیست بلکه مادر باید بگذارد کودک زمین بخورد تا بلند شدن را یاد بگیرد. نوع تربیت و برخورد والدین با کودک در استقلال فردی کودک تاثیر گذار است. لوس شدن به دختر یا پسر بودن ربطی ندارد اما ریشه در رفتار والدین با کودک دارد.

تک فرزندی

یکی از مواردی که رابطه بسیار مهمی با لوس شدن دارد، پدیده تک فرزندی است. زمانی که والدین تمام توجه خود را معطوف به یک نفر می‌کنند و فرزند رقیبی در این زمینه نمی‌بیند به مرور زمان لوس می‌شود و انتظار برآورده کردن خواسته‌های نامعقولش را از طرف والدین دارد.

بهتر است والدین شرایطی را برای تعامل کودک فراهم کنند تا بتواند بسیاری از موارد را از هم سن و سالانش یاد بگیرد. محرومیت از خواسته‌ها و شکست خوردن کودک به او می‌آموزد که چطور خودش را مدیریت کند. او باید متوجه شود که هر چیز آن‌گونه که او می‌خواهد پیش نمی‌رود. به طور مثال در شرایطی که با گوشی بازی می‌کند برایش زمان تعیین کنید تا ملزم باشد در زمان مقرر آن را کنار بگذارد. اگر برای جلب نظر شما گریه کرد نباید دلتان بسوزد. باید به او بگویید به خاطر رفتارت ۲۴ ساعت از بازی با گوشی محروم می‌شوی.

تنها راهکار مؤثر در این موقعیت، هماهنگی والدین در رفتارشان است. در واقع عامل اصلی لوس شدن کودک والدین هستند که از روی دلسوزی مرتکب اشتباه می‌شوند.

 چرا کودکان لوس می‌شوند؟

روش‌های غیرقابل قبول والدین از نظر تربیتی باعث محبت افراطی نسبت به کودک می‌شود. این مسئله مانع اجتماعی شدن رفتار و عملکرد کودک شده و او را کم تحمل و عجول بار می‌آورد.

نشانه‌های کودکان لوس

همیشه طلبکار است و انتظار دارد تمام خواسته‌هایش عملی شود. غرغرو و ناراضی است. نه شنیدن را دوست ندارد و حاضر به استدلال نیست به این خاطر پیوسته در حال استدلال و توجیه کردن است. سعی می‌کند دیگران را با نظر و خواست خود همراه کند نه این که خودش همراه شود. بی ادب و بی‌حوصله است از انجام کاری لذت نمی‌برد و دائم شکایت می‌کند.

بسیاری از این نوع رفتار‌های کودکان ممکن است ناشی از بیش فعالی باشد. اگر مسئله مشکوکی را در رفتار او مشاهده کردید حتما با یک متخصص اطفال مشورت کنید. به عقیده روان شناسان کودک نگرانی بیش از حد والدین در مورد فرزندشان، او را لوس می‌کند. وقتی پدر و مادر برای فرزند حد و مرز و چارچوبی معین نمی‌کنند در واقع به نوعی به او آسیب می‌زنند. محبت برای کودک لازم است و نباید آن را دریغ کرد اما حد و اندازه نگه داشتن به نفع والدین و خود فرزند است.

چگونه کودک لوس را اصلاح کنیم؟

برای اصلاح کودک لوس باید والدین با هم هماهنگ شوند و قوانین تربیتی درستی اعمال کنند تا به تدریج رفتار کودک تغییر کند. اگر کودک شما نوپا یا در مقطع پیش دبستانی است و رفتار‌های لوس مآبانه از خودش بروز می‌دهد روش‌های زیادی برای متوقف کردن آن وجود دارد.

جبهه متحد تشکیل دهید

پدر و مادری که از بچه مراقبت می‌کنند در موقعیت‌های نیازمند قاطعیت و نرمش، باید مقررات واحد و مشخصی داشته باشند. اگر والدین از هماهنگی لازم برخوردار نباشند کودک گیج می‌شود و زمانی که بزرگتر شود با سوء استفاده از سیاست یکی از والدین علیه دیگری استفاده می‌کند تا به خواسته مطلوبش برسد.

والدین عزیز برای آگاهی از روش های تربیتی درست به سایت رادیو قصه به قسمت تعلیم و تربیت کودک و برای کودکان خود به قسمت قصه کودکانه صوتی مراجعه کنید.

بروز خشم چگونه در کودکان اتفاق می‌افتد؟ کودکان نسبت به رفتار بزرگسالان واکنش سریعی نشان می‌دهند. گاهی اوقات کودک برای جلب نظر والدین رفتار‌های متفاوتی از خود بروز می‌دهد تا نظر آن‌ها را به سوی خودش جلب کند. چنانچه کودک نتواند نظر والدین را جلب کند، به خاطر بی‌توجهی از سمت آن‌ها دچار عصبانیت می‌شود.

چرا کودکان عصبانی می‌شوند؟

زمانی که یک کودک نتواند احساسات عاطفی‌اش را مدیریت کند، منجر به از دست دادن کنترل نفس و بی‌توجهی به هنجار‌های رفتاری پذیرفته شده در گذشته می‌شود. باید توجه داشت که کودک بر اساس اتفاقاتی که رخ می‌دهد واکنش متفاوتی را از خودش بروز می‌دهد.

کودک معمولا در مواجهه با موقیت‌های پیش‌ رو، دچار عصبانیت و کج خلقی می‌شود. کج خلقی معمولا در سنین ۱۸ ماهگی شروع و تا ۴ سالگی خاتمه پیدا می‌کند. در مواردی ممکن است بعد از این سن نیز ادامه یابد.

به دلایل مختلفی ممکن است کودک دچار کج خلقی یا عصبانیت شود و آن را بروز دهد. سمینا در ادامه علل بروز کج خلقی را بیان می‌کند.

کودک معمولا به دنبال سازگاری و تسلط بر محیط اطرافش است. زمانی که این فرآیند شکل نگیرد، رفتار کج خلقی از کودک سر می‌زند. در ادامه به شرایطی که باعث بروز کج خلقی در کودک می‌شود می‌پردازیم.

قشر پیشانی نارس یا PFC

قشر پیشانی بخشی از مغز است که از چهار سالگی شروع به رشد می‌کند. در زمینه رفتار اجتماعی، رفتار اخلاقی و ارتباطی تاثیر گذار است. این قسمت در کودکان به طور کامل رشد نمی‌کند به این خاطر باعث بروز عصبانیت می‌شود.

سیستم لیمبیک

سیستم لیمبیک به قشر پیشانی مغز ارتباط دارد که مسئولیت کنترل احساسات را به عهده دارد. احساسات غم، ترس، شادی، ناامیدی و خشم از جمله احساساتی هستند که گاهی کودک برای بیان آن‌ها دچار ناتوانی و کج خلقی می‌شود. تا قبل از چهارسالگی کودک در حد سطحی می‌تواند نیاز‌هایش را برآورده کند و ارتباطات خود را گسترش دهد. او تمام تلاش خود را می‌کند که منظور و نیازش را متوجه والدین کند. ممکن است این دوره که به بلوغ کاملی نرسیده تا بعد از چهار سالگی نیز طول بکشد.

مسائل خلقی

کودکانی که احساسات خود را بد بیان می‌کنند و نسبت به تغییرات سفت و خشک هستند در مقابل تغییرات تحمل لازم را ندارند، در نتیجه کج خلقی و عصبانیت‌شان از بچه‌های دیگر بیشتر است.

روش ارتباط

یکی از روش‌های ارتباطی کودک با والدین از طریق کج خلقی است. کودک به دلیل این که مهارت‌های لازم کلامی را برای رسیدن به هدف و نیازش بلد نیست دچار عصبانیت می‌شود. او تمام تلاشش را می‌کند تا از طریق کج خلقی به شما بگوید گرسنه، خسته و مایوس است.

توجه به نیازها

کودک از هر نشانه‌ای استفاده می‌کند تا منظورش را به والدین برساند. اما وقتی به او توجه نکنید و نظرش جلب نشود، او متوسل به کج خلقی می‌شود تا بلاخره توجه شما را به خود جلب کند.پس سعی کنید بهتر او را درک کنید.

والدین خیلی سخت‌گیر

به میزانی که در مورد کودک خود سخت‌گیری کنید، به همان میزان شاهد کج خلقی او خواهید بود. کودک در مسیر رشد با خطاهای بسیاری مواجه می‌شود، بهتر است جو منزل را برایشان نا‌آرام نسازید.

سرخوردگی

توانایی یادگیری مهارت‌های جدید مثل گره زدن کفش یا مرتب کردن وسایل، میتواند منجر به ناراحتی و درمانگی و در نهایت عصبانیت کودک شود.

عوامل خارجی

کودکان زمانی که در موقعیت‌های خارجی مثل مهمانی و… شرکت می‌کنند. از او انتظار دارند تا در میان بزرگتر‌ها رفتار مناسب و خوبی داشته باشد اما بلافاصله بعد از مدتی که به خانه باز می‌گردند رفتار قبلی را دوباره تکرار می‌کنند.

خانه و خانواده

دلایل مهمی برای ایجاد عصبانیت کودک وجود دارند اما مشاجره و بحث والدین، طلاق و ناسازگاری آن‌ها به شدت روی کودک تاثیر می‌گذارد. اضطرابی که از این طریق به کودک منتقل می‌شود، زمینه بروز عصبانیت او را فراهم می‌کند.

عوامل مؤثر در کج خلقی و پرخاشگری کودکان

 ناراحتی

کودکان زمان ناراحتی و عصبانی اگر در محیط شلوغ با چهره‌های ناشناخته قرار بگیرند، عصبانیت و کج خلقی را فراموش می‌کنند.

گیجی ناشی از پاسخ مراقب

اگر کودک مراقبان بیشتری داشته باشد، گیج شده و از طرف آن‌ها پاسخ‌های متفاوتی را دریافت می‌کند. به این خاطر با والدینش مبارزه می‌کند چون نسبت به رفتار آن‌ها آگاهی دارد اما مراقب‌های دیگر واکنش یکسانی به واکنش و طغیان او ندارند.

عدم توانایی توضیح موردشان

هنگامی که کودک قادر به گفتن چیز‌هایی که می‌خواهد نیست و نمی‌تواند بیان کند، احساس درماندگی می‌کند و برای رهایی از این احساس کج خلقی و اوقات تلخی می‌کند.

برخورد والدین با کودک عصبانی چطور باید باشد؟

در هنگام شروع یک بحران، حتما آرامش خود را حفظ کنید تا بتوانید تدبیر و راه حل موثری پیدا کنید. با گذشت زمان و کسب تجربه به خوبی می‌توانید این مسئله را پست سر بگذارید. به نکاتی که در ادامه گفته می‌شود دقت کنید.

توجه نکنید

با بی‌توجهی و نگاه نکردن به او نشان دهید که باید بی ادبی را کنار بگذارد تا شما عکس‌العمل نشان دهید. البته اگر کودک شما به قدری حساس است که امکان دارد به خودش آسیب برساند، این مورد کارساز نخواهد بود. باید چاره دیگری اندیشید.

خونسردی خود را حفظ کنید

زمانی که کودک اوقات تلخی می‌کند بهتر است مواردی را به او پیشنهاد دهید تا انتخاب کند. در این شرایط دادن حق انتخاب به کودک او را وادار به فکر و آرام می‌کند و شدت اوقات تلخی او را کاهش می‌دهد. دور کردن او از مکان مورد نظر ذهن او را به محیط دیگری معطوف می‌کند.

به خشونت اجازه ندهید

زمانی که فرزند شما شروع به فریاد زدن می‌کند، لگد می‌زند یا چیزی را پرتاب می‌کند فورا او را متوقف کنید و بگویید خشونت قابل قبول نیست و باید بدون خشونت حرف خود را بیان کند. در مقابل خودتان نیز با خشونت جواب ندهید. بگذارید کودک احساس کند که رفتارش فقط اشتباه است اما خودش دوست داشتنی است.

سعی کنید واکنش‌ها را درک کنید

زمانی که کودک از شما خواسته‌ای دارد، خوب به حرف‌هایش گوش دهید تا متوجه منظور او شوید. اگر مطلبی گنگ بود از او سوال بپرسید و کمکش کنید تا حرفش را بیان کند. این فرآیند کودک را آرام می‌کند.

سمینا در پست بعدی ادامه مطلب بالا را قرار می‌دهد. امیدوارم استقبال کنید و نظرات خود را برای ما ارسال کنید.