تنبیه کردن کودکان به شکلی که در برخورد با کار نادرست‌شان، آن ها را با پیامدهای دردناکی مواجه کنیم، شاید باعث شود کارشان را تکرار نکنند، اما اثرات جانبی نامطلوب و بدی را در روحیه کودک به دنبال دارد. کودکی که تنبیه شده ممکن است واکنش احساسی نشان بدهد، مقابله‌به‌مثل کند یا از فرد تنبیه‌کننده کاملا دوری کند.
تنبیه کردن کودک به تنهایی نمی تواند نتایج دلخواه شما را فراهم کند . زیرا به طور کلی تنبیه کردن روشی منفی است . این روش به کودک می آموزد که چه کاری را نباید انجام دهد . اما نمی آموزد که چگونه باید رفتار کند . وقتی تنبیه را بدون تقویت رفتار شایسته به کار می بریم ، کودک نمی داند رفتار ناپسندش را با چه رفتاری جایگزین کند .
روش های تنبیه مناسب برای کودکان:
۱-سعی کنید این قدر رابطه عاطفی عمیقی با کودک داشته باشید که لحن سرد و رسمی شما برای کودکتان از هر تنبیهی بدتر باشد. والدینی که با کودکان‌شان بسیار رابطه صمیمی دارند، وقتی می‌خواهند کودک را متوجه رفتار اشتباه‌شان کنند، لحن کلام‌شان را سرد و رسمی میکنند. مثلا اگر شما همیشه کودکتان را با عناوینی مثل پسرم، امیرجان، امیرآقا و… خطاب کنید، وقتی خیلی رسمی می‌گویید امیر، کودک متوجه می‌شود که مادر از دست او ناراحت است که از پیشوند یا پسوند استفاده نکرده.
رادیو قصه برای کودکان شما انواع داستان ها را به صورت قصه های کودکانه صوتی با صدای خاله سمینا آماده کرده است.
۲- از سکوت تربیتی استفاده کنید. سکوت تربیتی باید متناسب سن کودک انتخاب شود و بیشتر از حد و زمان تحمل او نباشد. معمولا برای این کار یک جای مشخص را در نظر می‌گیرند، که کودک را برای دقایقی در آن جا قرار می‌دهند و بعد از توضیح دلیل این که چرا آنجا است، او را مدت معینی در این مکان نگه می‌دارند. تعیین زمان را به ازای سن کودک در نظر می‌گیریم، یک کودک ۴ساله ۴دقیقه باید در محل مشخص شده بماند، مثلا روی صندلی بنشیند و اگر آن مکان را قبل از تمام شدن زمان در نظر گرفته شده ترک کرد، دوباره او را به سرجایش برگردانید. گاهی این عدد را با اضافه کردن عدد یک به سن کودک نیز می‌توان انتخاب کرد. مثلا برای کودک ۵ساله، ۵+۱ یعنی ۶دقیقه؛ ولی این زمان را بیشتر از این طولانی نکنید.
۳- محروم کردن موقتی نیز از تنبیه های مناسب کودکان می باشد و یکی از جایگزین های مناسب برای تنبیه بدنی کودک است و به این صورت است که شما کودکتان را برای مدتی از فعالیتی محروم می کنید، البته این محرومیت باید به گونه ای باشد که کودک شما احساس کند چیز با ارزشی را از دست داده است.
حد مجاز تنبیه بدنی کودکان:
اگر تنبیه کردن کودکان همراه با خشونت باشد، تاثیری در اصلاح رفتار آنان ندارد و می تواند کودک را بیشتر پرخاشگر کند، بنابر این توصیه می شود در مواقعی که استفاده از تنبیه بدنی تنها راه چاره برای والدین است، آرام پشت دست کودکتان بزنید اما از آن فراتر نروید.
اگر کودک با تنبیه و ترس از آن به تکرار اشتباهش نپردازد و ما نتوانیم او را توجیه کنیم ، در بزرگسالی با تهدید و تنبیهی که والدین اعمال می کنند، به مقابله می پردازد و دیگر نمی توانیم او را کنترل کنیم.
تنبیه بدنی موجب افزایش بدرفتاری، لجبازی، مقابله جویی، منفی گرایی، افسردگی، اضطراب و پرخاشگری در کودکان شما می شود. مطالعات بسیار نشان داده است که تنبیه بدنی دختران را دچار اضطراب و افسردگی و پسران را دچار پرخاشگری، عصبانیت و لجبازی می کند. پس تنبیه بدنی و فیزیکی دقیقاً مشکلات رفتاری کودک شما را افزایش می دهد، در حالی که هدف شما کاستن آن مشکلات در رفتارهای کودکان است.
کودک باید بداند که چرا و به خاطر کدام رفتارش تنبیه می شود:
پس برای رفتارهایی که برای اولین بار در کودک رخ می دهند و راجع به آن ها صحبت و بحثی از قبل نشده است، نباید تنبیه در نظر بگیرید و بهتر است قبل از تنبیه پیامد رفتارش را به کودک گوشزد کنید. در این صورت، کودک می داند چه رفتاری شما را ناراحت می کند و پیامدش چه خواهد بود و تا حد امکان آن را انجام نمی دهد.
