دسته: تعلیم و تربیت کودک

راه‌هاي بسيار زیاد و مختلفی براي آموزش نقاشي به كودكان وجود دارد. بهترين كار در قدم اول تفكيك گروه‌هاي سني در کودکان است. زيرا تفاوت سنی يعني تغيير باورهای کودک، خيال‌ها و روياها. مثلا باور و شناخت يك كودك ۵ساله از دنيا، با يك كودك ۱۰ساله بسیار متفاوت است.

آموزش نقاشی به کودک:

از حدود ۲سالگی می‌توان آموزش دادن رنگ‌ها را به کودک شروع کرد، زیرا کودکان از لحاظ روانی و جسمی رشد می‌کند، ماهیچه‌هایش قوی می‌شود و از نظر بینایی چشمش توانایی دنبال کردن و هدایت دست به هر سمتی را که می‌خواهد، پیدا می کند.

کودکان معمولا سعی می‌کنند خطوطی را از چپ به راست رسم کنند. از آن جا که نقاشی کشیدن کودک  آغازی برای نوشتن است، لازم است کودک را به کشیدن نقاشی تشویق کرد. بهترین سن برای شروع آموزش نقاشی با هدف  ایجاد خلاقیت در کودک و نه نقاشی کردن در پایان ۴‌سالگی است.

منظور از آموزش دادن نقاشی تنها فراهم کردن فضایی برای رشد خلاقیت و استعداد بچه‌ها از جمله نقاشی است. حتی والدین خود می‌توانند عهده‌دار این امر باشند. می‌توانید از موسیقی، تئا‌تر، بازی، ‌قصه، شعر و… استفاده کنید و فضایی را به وجود آورید تا کودکتان‌ خود را با زبان تصویر آشنا کند.

نقاشی یک زبان بین‌المللی است؛ زبانی برای گفتن ناگفته‌ها. بهتر است کودک تا ۳ سالگی از گواش، آبرنگ و مداد شمعی برای نقاشی کشیدن خود استفاده کند و از ۴٫۵ سالگی به بعد از مدادرنگی استفاده کند. می‌توانید پایین دیوار اتاقش را سرتاسر مقوا بچسبانید و او را توجیه کنید که فقط در آن جا مجاز است نقاشی کند.

آن چه در آموزش نقاشی به کودکان بسیار اهمیت دارد، نظارت بر روند پیشرفت کودک و پیشنهاد روش‌های جدید به او است. در پنج سال اول زندگی کودک، آموزش نقاشی تنها به فراهم آوردن زمان، مکان، ابزار لازم و تشویق محدود می‌شود.

در سال‌های بعد می‌توانید شروع به آموزش مهارت‌های جدید به کودک کنید؛ مهارت‌هایی نظیر نقاشی کردن مشاهدات، تمرین پرسپکتیو و کشیدن صحیح نسبت‌ها. نباید کودکان را مجبور به تغییر سبک یا دیدگاه کنید. از کار آن‌ها انتقاد نکنید یا سعی نکنید آن‌ را تصحیح کنید. بیش از هرچیز آن‌ها را تشویق کنید، به کارشان نظارت کنید و از آن‌ها سوالات باز بپرسید. این سوالات باعث می‌شود کودک به‌عنوان یک هنرمند جزئیات و احتمالات بیشتری را ببیند و تصور کند.

بهترین سن آموزش نقاشی به کودکان:

قلم به دست گرفتن کودکان، سن مشخصی ندارد. بعضی والدین زودتر از بقیه تجهیزات نقاشی را در اختیار کودک خود قرار می‌دهند و برخی دیرتر. به هرحال کودک تا قبل از دوسالگی تجربه خط خطی کردن دارد.

او تا یک سالگی با قلم به کاغذ ضربه می‌زند و از پاره کردن آن لذت می‌برد. اما در ۱۸ تا ۲۰ ماهگی بالاخره کشیدن هم برایش جذاب شده و شروع به کشیدن خطوط می‌کند. وقتی کودک به دو سالگی رسید کشیدن خط‌های زاویه‌دار و دایره‌ای را شروع می‌کند. در ۲.۵ سالگی خطوط را با چشم تعقیب کرده و ممکن است نسبت به این که خطوط از کادر خارج نشوند، حساس باشد.

اما سه سالگی نقطه عطف نقاشی کردن کودک است! نقاشی کردن برای کودک سه ساله فقط سرگرمی و لذت بردن از نقاشی نیست بلکه بیان احساسات و تجربیات او از زندگی کوتاهش هم می تواند باشد. او در این سن بیشتر تمایل به رسم خطوط عمودی دارد تا افقی که نشاندهنده ابراز وجود کودک است.

کودک در اواخر سه سالگی قادر به کشیدن اشکال ساده خواهد بود و در چهار سالگی نقاشی‌های معناداری می‌کشد. در ۵-۶ سالگی هم می‌تواند نوشتن کلام و حروف را یاد بگیرد.

به طور کلی بهترین سن آموزش نقاشی کشیدن به کودکان به طور سیستماتیک در کودکی به کودک دیگر متفاوت است. چون همه آن‌ها توانایی یک جا نشستن و آموزش دیدن را ندارند.

توصیه ما به شما این است که در پنج سال نخست زندگی کودک، آموزش نقاشی را تنها به فراهم آوردن زمان، مکان، ابزار لازم و تشویق محدود کنید. در سال‌های بعد می‌توانید شروع به آموزش مهارت‌های جدید به کودک کنید.

حرف زدن و پرسش های متداول کودکان عوامل مختلفی دارد، از جمله ترس یا استرس زیاد، گاهی اوقات نیز برای جلب توجه والدینی که مشغول صحبت با دیگران هستند، دائما سوال می پرسند. با آرامش پاسخ سوالات او را بدهید، حتی ممکن است کودکان چند بار یک سوال را تکرار کنند، زیرا در سنی هستند که برای درک بهتر باید چند بار یک نکته را مرور کنند.

چگونه با کودکی که زیاد سوال می پرسد برخورد کنم:

برخلاف گفته برخی، هرگز در جواب سوالات او فقط سرتان را مخصوصا بدون نگاه کردن به او تکان ندهید، حس شدیدی از بی توجهی در ذهنش ریشه میکند به مرور زمان آن ریشه بزرگ تر می شود سپس بر روابط اجتماعی او اثر می گذارد، همچنین سبب عدم اعتماد به نفس در وجود فرزندتان می شود. به او نگاه کنید و با لبخند و آرامش پاسخ مناسب سوالش را بدهید، حتی اگر عصبی و ناراحت هستید، مشکلات شما ربطی به فرزندتان ندارد که بر سر او فریاد بکشید.

در بعضی موارد نیز کودکان سوالاتی را از شما جویا می شوند که در مقابل دیگران شرمنده می شوید، برای مثال وارد مرکز خریدی می شوید و فرزند شما فریاد می زند چرا آن خانم آن قدر زشت است؟ شما نیز به او بگویید، زیرا خدا خواسته و در چیزی که دست کسی نیست هیچوقت او را مورد تمسخر قرار نده، بعد از این حرف سریعا حرف را عوض کرده و حواس او را پرت کنید. در بعضی زمواقع هم سوال کودک خود را با سوال جواب دهید تا نظر او را نیز بدانید.

آیا برای پرسش های مکرر او باید نگران بود:

خیر، سوال های کودکان باعث رشد زبان آن ها می شوند. آن ها را از پرسش های زیاد منع نکنید، به رشد اجتماعی او صدمه می رسانید. سوال های زیاد کودکان نشان از هوش زیاد او نیز هست، زیرا کودک باهوش به اطراف خود بیشتر دقت دارد و برای تقویت این هوش موظف هستید به او کمک کنید.

با فکر به این موضوع با اشتیاق به سوالات او پاسخ دهید تا متوجه اهمیت خود نزد شما شود. کودکی که نسبت به دنیای اطراف خود بی توجه باشد، به فردی گوشه گیر بدل خواهد شد و این برای والدینی که روابط اجتماعی فرزندشان برای آن ها از اهمیت زیادی برخوردار است باید نگران کننده باشد، در این گونه موارد وقت خود را بیشتر برای فرزندتان صرف کنید، سعی کنید کنجکاوی او را نسبت به هر چیزی جلب کنید

نقاشي کشیدن و به طور کلي فعاليت هاي هنري کودکان راه را براي کسب تجربيات جديد، خلق دنيايي تازه و ابتکار عمل باز مي کند. کودک با خلق آثار تازه ی خود، علاوه بر دست يافتن به تجربه هاي تازه، ما را نيز با خود شريک مي کند.

نقاشی کودک و افزایش مهارت های آن + بخش اول

هنر، به کودکان انگيزه پيشرفت و تلقی مي‌دهد. کودکي را در نظر بگيريد که با هر بار نقاشي کشیدن با ابعاد جديد و تازه ای از دنياي اطراف خود و همچنين استعداد هاي نهفته خود آشنا و ميل به دانستن و کشف در او بيشتر مي شود.

کودکی که مهارت های “دست ورزی” قوی و قدرتمندی دارد، در سنین پیش دبستانی قادر به مدادگرفتن و آغاز تمرین نوشتن است، اما کودکی که این مهارت را نیاموخته در سنین دبستان با نارسانویسی، درشت نویسی و بدخطی مواجه می شود.

برخی والدین می گویند کودک علاقه ای به نقاشی ندارد. درحالی که کودک مهارت های “دست ورزی” را به دست نیاورده است. لازم است والدین کنار کودک بنشینند  و فعالیت های دست ورزی را با او انجام دهند.

چند نکته را در زمینه مهارت‌ های هنری کودکان به یاد داشته باشید:

۱-امن‌ترین روش برای واکنش نشان دادن به اثر هنری کودک این است که بلافاصله واکنش نشان ندهید.
با لبخند زدن و تکان دادن سر می‌توانید این فرصت را به کودک خود بدهید تا کمی فکر کند و چیزی را که می‌خواهد راجع به اثرش بگوید، بیان کند.
گاهی در این وقفه‌ی معنادار، چیزی به ذهن کودک می‌رسد که دوست دارد با شما در میان بگذارد.

۲- یکی از رویکردهای موثر، روش توصیفی و غیرقضاوتی است؛ یعنی آنچه را روی کاغذ می‌بینید بدون تمجید یا قضاوت توصیف کنید.

۳- بعضی اوقات، تمام چیزی که باید گفته شود فقط یک تشکر ساده است: ممنونم. قدرت این کلمه معجزه‌آساست. 

از تهيه وسايل گران قيمت خودداري کنيد: 
کودکان از کم ارزش ترين وسايل نيز مي توانند بهترين استفاده را ببرند و نقاشی دلخواه خود را به تصویر بکشند. گاهي والدين با صرف هزينه هاي گزاف براي تهيه ابزار نقاشي کودک را تحت فشار مضاعف قرار مي دهند. توصيه مي شود براي کاهش اين فشار وسايل مورد نياز کودک را با کيفيت متوسط تهيه کنيد.

به عنوان مثال براي سنين پايين مي توانيد پاستل و براي سنين بالاتر آبرنگ و در نهايت براي نوجوانان مداد رنگي تهيه کنيد. با توجه به رشد مهارت هاي حسي حرکتي در کودک هر چه وسيله هاي نقاشي کاربرد راحت تري داشته باشد، حس آزادي و آرامش در کودک بيشتر خواهد بود.

انتخاب زمان کشيدن نقاشي با کودک تان باشد: 
وسايل نقاشي را در دسترس کودک خود قرار دهيد و هر گاه کودک ابراز علاقه کرد در ترسيم نقاشي با کودک همراه شويد. پرداختن به نقاشي بر خلاف ديگر فعاليت ها و سرگرمي ها تابع قانون خاصي نيست، بنابراين براي نقاشي استثناء قائل شويد بگذاريد کودکتان آزادانه و به دلخواه خود زماني را انتخاب کند.

 تعامل و ارتباط کلامی کودک و والدین خود هنگام ترسیم اشکال و انجام نقاشی علاوه بر اثر عاطفی عمیق به دلیل تشویق ها و نوازش ها، باعث ارتباط کلامی می شود که بسیار اهمیت دارد و والدین پس از کشیدن هر نقاشی باید به تشویق و تمجید کودک خود بپردازند.

نقاشی، هنر جذابی است که اکثر کودکان به آن علاقه نشان می دهند. اگر بصورت هدفمند به آن ها آموزش داده شود چون توانایی ادراک دیداری آن ها را افزایش می دهد، باعث می شود از این مهارت در نوشتن یا ریاضیات کمک بگیرند.

یکی از مسائل بسیارمهم و ضروری  که ذهن بیشتر پدر و مادر های جوان را به خود مشغول می کند، این است که باید کودکشان رادر اتاق خواب خودشان بخوابانند یا این که او را از همان ابتدای کودکی  به خوابیدن دراتاقش عادت دهند. اضطراب و نگرانی از این که مبادا برای کودک اتفاقی پیش آید و مادر متوجه آن نشود، باعث می شود بسیاری از مادران کودکشان را در تخت خواب خودشان بخوابانند.

خوابیدن در کنار کودک یا با کودک خوابیدن یا خواب خانوادگی، اسمش را هر چه می خواهید بگذارید، این نحوه خوابیدن بدان معناست که کودک به جای تنها خوابیدن در اتاق یا تخت مختص به خود، در کنار والدینش می خوابد.

مطالعاتی که در سراسر جهان صورت گرفته حکایت از آن دارد که بسیاری از خانواده ها و به خصوص خانواده هایی که دارای یک یا چند کودک هستند با هم و در کنار یکدیگر به خواب شبانه می روند و نکته جالب توجه این است که در بسیاری از کشورها این روند در حال افزایش است.

تصمیم به خواباندن کودک کنار خودتان، بیشتر یک تصمیم شخصی است و درست یا غلط بودن این کار زیاد تحت تأثیر یک روش کارشناسی در تربیت کودک نیست، بنابراین تصمیمی که برای خانواده‌های دیگر مفید است، شاید مناسب و قابل اجرا برای شما نباشد.

برخی از کارشناسان به دلیل سلامت روحی و ایمنی کودک، مخالف خوابیدن کودک در تخت خواب والدین هستند، اما برخی نیز با این نظر موافق نیستند.

 تقویت حس اعتماد به نفس در کودک:
بسیاری از روانشناسان کودک بر این عقیده اند که خوابیدن پدر و مادر در کنار فرزندانشان حداقل یک نتیجه مثبت به همراه خواهد داشت، که آن چیزی نیست جز تقویت حس اعتماد به نفس در کودک.

 شاید در ظاهر این گونه به نظر برسد که این دسته از کودکان به دلیل وابستگی های عاطفی که با والدین خود پیدا می‌کنند به تدریج حس اعتماد به نفس خود را از دست داده و تبدیل به کودکانی وابسته می‌شوند.

رادیو قصه برای کودکان شما انواع داستان ها را به صورت قصه های کودکانه صوتی با صدای خاله سمینا آماده کرده است.

 اما متخصصان اطفال نگاه تیزبینانه‌ای به این مقوله دارند. آنان می‌گویند: کودکانی که خوابیدن در کنار پدر و مادر را تجربه می‌کنند همواره از نوعی حس دلگرمی و اطمینان خاطر برخوردارهستند. آن ها افرادی با اعتماد به نفس بالا خواهند بود که می‌توانند قرار گرفتن در محیط‌های جدید و کسب استقلال فکری و رفتاری را بهتر از سایر کودکان پذیرا باشند.

چند راه کار برای  جدا خوابی فرزند:

راه کار ما برای این که فرزند در طول شب، عادت به شیر خوردن نداشته باشد این است که:

۱-کودک غذای سفره را کامل بخورد؛ خصوصاً شام.

۲- بچّه را در شب خسته بخوابانیم؛ یعنی بچّه را به زور نخوابانیم. بعضی از مادر ها بچّه را درشب به زور می خوابانند؛ در صورتی که اگر والدین زمان خواب کودک را تنظیم کنند و بچّه خسته شده باشد،خودش آمادگی خواب را در شب دارد.

۳- نکته ی سوّمی که باید والدین رعایت کنند، این است که فضای خانه رابرای خواباندن بچّه آماده کنیم.اگرپدر در پای تلویزیون و مادر در حال ظرف شستن به بچّه بگویند: برو بخواب! معلوم است که بچّه نمی رود و مقاومت می کند؛ لذا فضای خانه باید آمادگی برای خواب داشته باشد تا وابستگی فرزند نسبت به شیر مادر کم تر شود.

۴- ابتدا سعی کنید به اتاق کودک برسید و وسایل و اسباب‌بازی‌هایی را که او دوست دارد در آن قرار دهید. ساعاتی در روز به همراه کودک در اتاق او بنشینید و سعی کنید تمام قسمت‌های اتاق را به او نشان دهید و با او در اتاق بازی کنید. اگر اتاق کودک کمد دیواری یا قسمت‌های ناشناخته‌ای دارد، آن‌ها را به کودک نشان داده و سعی کنید علاقه‌ای بین کودک و اتاق شخصی‌اش برقرار کنید.

خطرات احتمالی خوابیدن کودک در کنار والدین:

نهادهایی نظیر کمیسیون ایمنی محصولات مصرفی در آمریکا و آکادمی طب اطفال این کشور همپای بسیاری از سازمان های مشابه در گوشه و کنار جهان نظر مخالفی نسبت به خوابیدن کودک در کنار پدر و مادرش دارند. متخصصان این سازمان ها هشدار می دهند که خوابیدن والدین در کنار کودکان زیر دو سال خطر بروز مرگ ناشی از خفگی و سندروم مرگ ناگهانی نوزاد در خواب (SIDS) را افزایش می دهد.

با این حال انبوهی از کارشناسان در نقطه مقابل قرار داشته که می گویند اگر نکات ایمنی به خوبی رعایت شود، خوابیدن کودک در کنار والدینش هیچ خطری برای سلامت او به همراه نخواهد داشت.
نکته مهمی که باید به آن توجه کرد این است که اگر قصد دارید خوابیدن در کنار نوزاد را در یک تخت تجربه کنید هیچگاه نباید او را به تنهایی بر روی تخت رها کنید، زیرا تختخواب های مخصوص افراد بزرگسال دارای حفاظ نبوده و هر لحظه امکان غلط خوردن نوزاد و سقوط او بر روی زمین وجود دارد.

پدرها و مادرها باید این نکته را در نظر داشته باشند که برخی از کودکان به خاطر مجازاتی که ممکن است بر اثر راستگویی و صداقت بر آن‌ها اعمال شود و ترس از این چنین مجازاتی، وادار به دروغگویی شوند. در چنین شرایطی والدین باید روی رفتار خود توجه بیشتری داشته باشند و برای چند لحظه خودشان را جای فرزندشان قرار دهند که اگر موضوعی را راست بگویند به ضررشان تمام می‌شود و یا خیر.

پدر و مادر باید الگوی مناسبی برای فرزندان خود باشند:
هنگامی که پدر و مادر به یک دیگر دروغ می گویند، در واقع به کودک می آموزند که تو نیز می توانی این کار را انجام دهی. شنیدن دروغ های افراد بزرگسال به هنگام صحبت با تلفن نیز همین اثر را روی کودک دارد. به یاد داشته باشید که کودکان در چند سال نخست پس از تولد، تمایل شدیدی به الگوبرداری از پدر و مادر و سایر اعضای خانواده خود دارند.

ممکن است علت دروغگویی فرزندتان، رفتار خشن و عصبی شما به هنگام بروز اتفاقاتی مانند شکستن شییشه مربا و نظیر آن باشد. در چنین مواقعی به جای تنبیه و دعوا کردن او، می توانید بگویید: «خیلی حیف شد که مثلاً آن شیشه مربا شکست.

 من آن را خیلی دوست داشتم. اما به هر حال تو که تقصیر نداشتی، اتفاقی افتاد و شکست.» به این ترتیب کودک دیگر دلیلی برای ترس و در پی آن، دروغ گفتن نمی بیند و اگر بار دیگر اتفاق مشابه آن رخ دهد به راحتی حقیقت را خواهد گفت.

مقابله با دروغگویی کودکان، باید منجر به معذرت خواهی او شود:

این نکته که مقابله با دروغگویی کودکان باید منجر به معذرت خواهی شود، شاید در نگاه اول خیلی سخت گیرانه باشد، اما شما باید نوع برخورد خود را به گونه‌ای تنظیم کنید که مجازات شما منجر به اصلاح رفتار فرزندتان شود. اگر فرزندتان پس از دروغ گفتن معذرت خواهی کرد  و از کار خود پشیمان شد، این امر نشانه آن است که فرزندتان در مسیر درستی قرار گرفته است، فقط زمان نیاز دارد تا کاملا اصلاح شود.

به هیچ عنوان انتظار نداشته باشید که فرزندتان در یک زمان کوتاه کاملا با شما صادق باشد، معمولا این امر به زمان زیادی نیاز دارد. از یاد نبرید که نباید با رفتار‌های پرخاشگرانه شرایط را برای دروغ گفتن کودک‌تان فراهم کنید. معمولا برخی از کودکان با دروغ گفتن سعی می‌کنند از خودشان در برابر رفتار والدینشان دفاع کنند.

تشویق کردن روشی موثر برای ترک عادت‌های بد کودکان:

از یاد نبرید که کودکان شاید با معنای واقعی دروغ آشنایی نداشته باشند و این کار به نوعی برایشان به عادت تبدیل شده باشد. همان طور که می‌دانید ترک عادت برای همه به ویژه کودکان کاری سخت و دشوار خواهد بود. از این رو با دادن هدیه به کودکان آن‌ها را تشویق کنید تا از این عادت زشت فاصله بگیرند.

پیدا کردن علت یا علل:

 دروغگویی مانند هر رفتار دیگری علل و انگیزه هایی دارد. برای مثال، دروغ های متعدد و پی در پی نشان دهنده اضطراب در کودک است.

بنابراین، ابتدا باید علل اضطراب در کودک را شناخت و با بر طرف کردن آن ها، دروغگویی را در کودک از بین ببرد. توجه به علت مهم ترین کاری است که والدین باید انجام دهند.

علل پیدایش دروغگویی در کودکان: 
١ . دروغ یک نوع انحراف از سلامت روحی و روانی است. بدین‌ترتیب وقتی والدین به صورت منطقی به نیازهای کودک خود پاسخ ندهند، کودک دروغگو می‌شود. 

٢.  ضعف شخصیت و مورد تحقیر واقع شدن کودک به وسیله والدین خود و اطرافیانش منجر به دروغگو شدن او می‌شود. 

٣.  وقتی از سوی والدین و اطرافیان به کودک توجه جدی نشود برای جلب توجه دیگران و والدین دروغ می‌گوید. 

٤.  داشتن والدین یا اطرافیان دروغگو، بدین‌ترتیب کودک از بزرگترها تقلید می‌کند. 

٥.  والدین و اطرافیان‌شان از آن ها انتظارات بیش از حد دارند، لذا کودک به خاطر ترس از انتقاد دروغ می‌گوید. 

 چشم یکی از اعضای بدن انسان است که مهم‌ترین کارکرد را در شناسایی و کشف دنیای اطراف انسان‌ها دارد. رشد بینایی در لحظه تولد کودکان کامل نیست و این روند تا حدود ۲سالگی ادامه پیدا می کند. هم چنین مشکلات بینایی در میان کودکان بسیار شایع و رایج است اما با وجود این شاید کمتر مورد توجه قرار گیرند.

 با این که برخی مشکلات چشمی را می‌توان با تجویز عینک حل کرد، برخی دیگر به توجه و مراقبت‌های پزشکی بیشتری نیاز دارند و هر چه زودتر متوجه علائم آن در کودک شوید بهتر و مفید تر است.

اختلالات بینایی، نابینایی و کم بینایی، مشکلات در بینایی می باشند. این سه بیماری ها دلایل مختلفی دارند ولی اصلی ترین دلیل برای بروز آن ها ژنتیک می باشد.

تنبلی چشم در کودکان:

شیوع بیماری «آمبلیوپی» یا «تنبلی چشم»، ۴-۳ درصد است. علت تنبلی چشم کودکان، اختلال در سیر تکاملی مغز آنان است. در این اختلال ساختمان چشم کودک سالم است، ولی دید او بسیارکم است.

سیر تکاملی چشم در کودکان تا ۹ سالگی است. اگر تا قبل از ۹ سالگی کودکان، به هر دلیلی تصویر شفافی از محیط اطراف خود نداشته باشد، سیر تکاملی چشم کودک دچار مشکل شده و اصلاح آن به طوری غیرممکن می شود. هرچه کودک سن کمتری داشته باشد، احتمال تنبلی چشم بیشتر و درمان آن نیز آسان تر و سریع تر است.

تنبلی چشم در کودکان ممکن است ارثی نیز باشد. کودکانی که والدین آن ها دچار تنبلی چشم اند، ۶-۴ برابر بیشتر دچار تنبلی چشم می شوند.

کودکانی که زیاد سردرد می‌گیرند:
سردرد و خستگی چشم تنها جز علائمی نیستند که بیانگر خطاهای انکسار نور باشند. اگر اغلب اوقات این مشکل بعد از مطالعه یا دیدن تلویزیون رخ می‌دهد، می‌تواند نشانه چپ‌چشمی یا نامتقارن بودن عضلات چشم باشد.

آزمایش دقیق چشم با تجویز متخصص به‌راحتی می‌تواند به شناسایی این مشکل در کودک کمک کند. استفاده درست از عینک، تمرینات ویژه برای رفع ضعف عضلات و در پاره‌ای موارد جراحی می‌تواند به کاهش مشکل چپ‌چشمی کمک کند.

 مالش چشم‌ها، قرمزی، آبریزش و ترشحات نشانه آلرژی چشم است. این مشکل هم می‌تواند فصلی باشد و هم در تمام طول سال کودکان را آزار دهد. اما اگر کودک سابقه مالش چشم همراه با قرمزی و آبریزش داشته باشد به‌راحتی می‌توان آن را تشخیص داد. در اغلب موارد این مشکل با تورم مختصر مژه‌ها، قرمزی چشم‌ها و ترشح مختصر چرک همراه خواهد بود.

اختلال گلوکوم:

دو نوع اختلال گلوکوم در کودکان وجود دارد که می تواند بر بینایی آن ها تاثیر بگذارد. گلوکومی که در نوزادان دیده می شود و گلوکومی که می تواند در دوران نوجوانی بروز کند.

گلوکوم نوزادان که در اولین ماه های تولد قابل تشخیص می باشد دارای علائمی است، که والدین ممکن است موفق به تشخیص آن گردند. نوزادانی که دارای اختلال گلوکوم هستند ممکن است تمایلی به باز کردن چشم های خود در نورخورشید و روشنایی نداشته و سطح چشمان آنان نیز اشک آلود به نظر رسد. برخی از نوزادانی که دارای اختلال گلوکوم هستند دارای قرینه ای بزرگ بوده و دارای چشمانی هستند که در حد غیر معمولی درشت می باشد.

گلوکوم نوجوانان که در دوران بلوغ پدیدار می شود اغلب دارای علائم مشخصی نمی باشد. بنابراین این اختلال در نوجوانان ممکن است تنها زمانی تشخیص داده شود که تست بینایی انجام گرفته باشد. این اختلال در نوجوانان به صورت ضعف بینایی پدیدار می گردد.

اگر نوجوانان از مشکلاتی نظیر اختلال در دید جانبی و یا دید تونلی رنج برند والدین باید سریعا آنان را نزد یک متخصص ببرند. چراکه این اختلالات در زمان پیشرفت گلوکوم پدیدار می شود.

انسداد مجرای اشکی:

بعد از تولید اشک، مایع اشکی از دو منفذ نزدیک بینی در پلک بالا و پایین وارد کیسه اشکی و از آن جا وارد بینی شده و سپس حلق می شود و از حلق هم بلعیده خواهدشد. تولید اشک دائمی است و تخلیه آن هم در نهایت به صورت بلع است. اگر مجرای اشک بسته شود، اشک وارد حلق نمی شود و از کنار چشم سرازیر خواهدشد.

انسداد باعث می شود اشک تجمع یافته در کیسه عفونت کند و آبریزش چشم با ترشح توأم شود. چشم چنین کودکانی نیمه بسته و دارای ترشح است و اغلب مادران هم سعی می کنند ترشحات را تمیز کنند.

بیش از ۹۰ درصد انسدادها تا ۱ سالگی بهبود می یابند. به دلیل اینکه درمان قطعی به روش جراحی و مستلزم بیهوشیعمومی است و بیهوشی در کودکان کمتر از ۱ سال عوارض بیشتری دارد، پزشکان در این مواقع تا ۱ سالگی صبر می کنند و در صورتی که بهبود حاصل نشد با جراحی انسداد را از بین می برند.

 در این بیماری غشای نازکی مسیر را مسدود کرده است. جراح غشا را با میل های ظریفی از بین می برد و مسیر باز می شود. البته گاهی نمی توان مجرا را باز کرد و باید لوله ای در مجرای اشک کودک تعبیه شود. این لوله ها را بعد از چند ماه در می آورند.

  

در و کودکانی که هنوز ارتباط مغز و نخاع آنان به طور کامل شکل نگرفته است، تخلیه مثانه به صورت غیر ارادی است، به این معنی که مثانه و روده ها به محض ورود مواد دفعی آن را تخلیه می کنند.

مغزکودکان تا ۲۸ ماهگی تکامل می یابد و توانایی کنترل ادرار را پیدا می کند. برای از پوشک گرفتن کودک روش ها مختلفی وجود دارد که ما یکی از آسان ترین روش ها را برای شما ارائه می دهیم.

زمان مناسب برای از پوشک گرفتن کودک:

 در اکثر کودکان سن توانایی کنترل ادرار ۲۸ ماهگی است اما اگر شما از روش های گوناگونی برای کنترل ادرار و از پوشک گرفتن کودک بهره بردید، و او عملکرد درستی نداشت تمرینات خود را به چند هفته بعد موکول کرده و تمرینات را تکرار کنید.

نگران نباشید برای هر والدینی پدیده از پوشک گرفتن کودک پدیده ای سخت و غیر قابل حل به نظر می رسد، اما می توانید با برنامه ریزی درست آن را حل کنید.

روش درست و کوتاه برای از پوشک گرفتن فرزند:

  از چند روز قبل برای کودک صندلی توالت مخصوص تهیه کرده و او را با امور توالت کردن آشنا کنید. هر موقع که می خواهید با همسرتان به توالت بروید به او بگویید سپس شعری برای توالت بخوانید، این کار سبب می شود که او بپندارد، توالت رفتن یک بازی جالب است.

وقتی کودک حداقل اشتیاقی برای توالت رفتن در خود نشان داد، سه روز برای آموزش به او وقت خود را اختصاص دهید. در روز اول، به کودک شورتی گشاد بپوشانید تا احساس پوشک در او ایجاد نشود. به او بسته ای پوشک نشان بدهید، به او بگویید اگر این ها تمام شوند، دیگر آزادی، زیرا کودکان به برهنه راه رفتن در خانه بسیار علاقه مندند.

هر موقع در او علائمی برای تخلیه خود دیدید، او را به سمت صندلی مخصوص خودش ببرید.  (در روز های اول تشخیص حالات فرزند سخت می باشد شما می توانید آزمایش کنید، یعنی زمان دستشویی او را بدانید و چک کنید تا دو ساعت بعد خشک است یا تر؟ ) او را فقط شب ها پوشک کنید، قبل خواب به صورت امری به او بگویید وقت توالت است و صبح زود راحت ترین لباسش را به او بپوشانید.

این روش کثیفی های زیادی دارد اما در روز های بعد مقدار این آلودگی ها کاهش می یابد. روز دوم، همان کار های روز قبل را انجام دهید فقط با این تفاوت که یک بار  کودک را بیرون ببرید و قبل از بیرون رفتن به او بگویید به دستشویی برود، سپس سریعا به بیرون از منزل با لگن و یک دست لباس بروید و جایی نزدیک منزل پیاده روی کنید.

از کودک خود توقع نداشته باشید یک ساعت دستشویی خود را کنترل کند.  در روز سوم همان کار ها را تکرار کنید اما یکبار صبح و یک بار عصر به بیرون بروید. اگر بعد این کودک خود توالت نکرد، زمان یادگیری را به بعد موکول کنید.

برای انتخاب بهترین راه حل در مواجه با مشکلات رفتاری کودکان، پی بردن به دلایل آن رفتارها و حرکات ها اهمیت دارد. یکی از رفتارهای کودکان که بســیاری از پدر و مادر ها با آن مواجه می‌شوند، قهر‌کردن است. والدین باید این رفتار کودک را در‌صورت تکرار مداوم، کاملا جدی بگیرند و درصدد رفع این رفتارها بکوشند؛ زیرا ممکن است به‌صورت رفتاری دائمی در کودک تثبیت شود.

توجه داشته باشید در بیشتر مواقع رفتارهای کودکان آیینه رفتار بزرگسالان و اطرافیان است. قهر‌کردن کودکان نیز ممکن است آموخته‌شده از رفتار اطرافیان خود باشد. گاهی والدین در زندگی زناشویی خود و در‌مواقع ایجاد کدورت به‌جای صحبت و حل مشکل، به‌دفعات مکرر با یک دیگر قهر می‌کنند، که می‌تواند باعث یادگیری غیرمستقیم این رفتار در کودک آنان شود.

 همچنین ازآن جایی‌که یکی از شیوه‌های تنبیه کودکان، قهر کردن والدین با آن هاست، در‌صورت استفاده نادرست والدین از این روش، علاوه بر‌مفید و کارآمد نبـــودن آن می‌تواند باعث الگوبرداری کودک شـود.

برای پیشگیری از بروز این مشکلات، والدین باید مواظب رفتارهای خود با‌یک دیگر در‌جلوی فرزندانشان باشند. همچنین از روش قهر‌کردن با ‌کودک برای تنبیه و مقابله با رفتارهای نادرست او، در زمان و شیوه‌ مناسب استفاده کنند. این روش را مکرر به کار نگیرند؛ کودک را متوجه دلیل صحبت نکردن با او بکنند؛ مدت سکوت خود را محدود کرده و پس ‌از آن با‌ کودک ارتباط برقرار کنند؛ زیرا اگر زمان قهر طولانی باشد، این رفتار برای کودک کاملا عادی خواهد شد.

قهر کردن کودکان  با والدین خود نشانه چیست؟

قهر کردن رفتاریست که کودکان از پدر و مادر یا اطرافیان خود یاد می گیرند و اصولا برای برآورده شدن خواسته هایشان این عمل را تکرار می کنند، به همین دلیل بهتراست شما به عنوان والدین وقتی  کودکتان کار اشتباهی انجام می دهد مانند قهر کردن، به آن توجه نکنید درمقابل رفتارهای خوبش را تشویقش کنید و به کودک پاداش دهید.

گاهی کودکانی که دچار کمبود محبت و علاقه می شوند، برای جلب توجه نظر اطرافیان و والدین به این رفتار روی می آورند و به همین دلیل از خود بپرسید که آیا در رابطه دیگر رفتارهایش به او توجه داشته اید؟ به مرور زمان به کودکتان یاد بدهید برای بدست آوردن چیزی بهتر است صحبت کند و با قهر کردن چیزی را که می خواهد به دست نمی آورد .

باید به الگوهایی تربیتی که به کودکانمان آموزش می دهیم، توجه کنیم زیرا آن ها در این سنین در حال الگو برداری از اطرافیان می باشند پس داشتن یک الگو مناسب بسیار ضروری و از اهمیت بالایی برخوردار است.

رفتار درست بچه ها را تقویت کنید نه بد رفتاری شان را:

درخواست های مودبانه بچه ها و کودکان را تقویت کنید، نه نالیدن ها و فریاد زدن هایشان را یا سربه سر گذاشتن ها و کج خلقی ها و بد اخلاقی ها و قهر کردن هایشان را. سعی کنید بحث و گفت وگوهای آرامی که در بین تان وجود دارد را چندین برابر کنید، نه مجادله کردن و دعوا و پافشاری و جنگیدن هایی که گاه و بی گاه بین تان به وجود می آید.

تنبیه معقول در نظر بگیرید:

در برابر بچه هایتان از تنبیه هایی استفاده کنید که به آن ها بیاموزد که در برابر اعمال و رفتارشان مسئولند. بچه ها با تنبیه های معقول به خوب زندگی کردن ادامه می دهند. این تنبیه ها می توانند شامل محدود کردن و کوتاه کردن زمان های بیرون بودنشان باشد. فراموش نکنید وقتی از دستشان عصبانی هستید به هیچ عنوان تنبیه نکنید!

بچه ها به حرف های شما اعتماد دارند:

بچه هایتان را به شیوه ای تربیت کنید که در هر موقعیتی به مقتضای آن موقعیت رفتار کنند. به آن ها بیاموزید که تلاش کردن اساسی ترین چیز است. آن ها را در موقعیت های خوب تشویق کنید. وقتی شما فرزندتان را تشویق می کنید، آنها ایمان و اعتماد شما را به خودشان می بینند و در نتیجه به خودشان و توانایی هایشان ایمان می آورند و همین مسئله کمک می کند که کودکان کمتر قهر کنند.

باید این موضوع را در‌نظر داشت که والدین باید فقط به درخواست‌های نامعقول کودک خود پاسخ منفی دهند و از نهی کردن بی‌جا بپرهیزند. اگر پاسخ‌های منفی والدین بیش‌ازحد و نابه جا باشد، محیط پرفشاریو غیر قابل تحملی برای کودک ایجاد می‌شود، که کودک برای رهایی از این فشار ممکن است دست به انتخاب راه‌های مختلفی بزنــد.

 درصورتی‌که والدین به خواسته‌های نامعقول کودک پاسخ منفی دادند، به‌هیچ‌وجه نباید از موضع خود کوتاه بیایند. باید به کودک یاد‌دهند بهترین راه، صحبت کردن و مذاکره درخصوص خواسته‌ خود است ولی اگر پس‌ازآن، بازهم جواب منفی دریافت کرد، چاره‌ای جز پذیرش ندارد و با استفاده از قهر یا گریه راه به‌جایی نخواهند برد.

بهترین راهکار مقابله با رفتار قهرکردن کودک، توجه نکردن در آن لحظه است. والدین باید چهره‌ای کاملا آرام به خود بگیرند و بدون توجه به قهر‌کودک به کار و ارتباط خود ادامه دهند، تا این رفتار‌کودک به‌تدریج کمتر شود، توجه به قهر‌کودک و به‌اصطلاح، کشیدن ناز او در این زمان، باعث تقویت این رفتار و تکرار آن در دفعات بیشتری می‌شود.

همچنین والدین باید کاملا همسوی با یک دیگر رفتار‌کنند. گاهی یکی از والدین به قهر‌کودک بی‌توجهی می‌کند ولی دیگری رفتار عکس را نشان داده و درصدد دلجویی و توجه به کودک برمی‌آید که این رفتاری بسیار اشتباه و غلط است.

قد و وزن کودکان از بدو تولد تا نوجوانی همواره یکی از دغدغه های تمامی مادران بوده و آن را پیوسته پیگیری می کنند. اما مادران باید بدانند که هر کودک سیستم و استخوان بندی خاص خود را دارد و نمی توان عدد دقیقی را اشاره کرد و همه کودکان این عدد ذکر شده باشد.

شما قد و وزن کودک خود را باید از روی نمودارهای رشد پیگیری کنید و کودکان کوچکتر از روی کارت رشد سنجیده می شود. که در آن صورت عدد دقیقی به شما گفته نمی شود و تنها محدوده قد و وزن طبیعی، کمبود وزن، اضافه وزن و چاقی مشخص می شود.

توجه کنید که کودکان در سنین نوجوانی ممکن است در یک مقطع افزایش  یا کاهش وزن داشته باشد که کاملا طبیعی است. در نوزادان نیز این قد و وزن معمولا براساس قد و وزن هنگام تولد و سایر شرایط سنجیده میشود. پزشک متخصص تغذیه و یا اطفال بهترین کسی است که می تواند به شما درباره قد و وزن کودکتان بگوید.

قد و وزن طبیعی چه مقدار است:

در نوزاد طبيعي كه به حد نهایی رشد داخل رحمی رسيده باشد وزن ۲۰۰/۳ تا ۳ كيلوگرم، قد ۵۰سانتي‌متر و دور سر ۳۵ سانتي‌متر در حد طبيعي است. البته وزن نوزاد دختر تقريبا ۲۰۰گرم كمتر بيان شده است ولي گاهي وزن نوزاد بيشتر از حد طبيعي يا چنانچه زودتر ازموعد  طبیعی به دنيا بيايد ممكن است كمتر باشد.

نوزاد با تغذيه از شير مادر در سال اول و سال‌هاي بعد تا ۴ سالگي رشد سريع دارد كه با تغذيه او در ارتباط است . کودک ماه‌هاي اول روزانه ۳۰ گرم، وزن می گیرد، در ۵ ماهگي ۶ كيلوگرم، در ۸ ماهگي ۸ كيلوگرم و يك‌سالگي سه‌برابر وزن تولد يعني تقريبا ۱۰ كيلوگرم وزن دارد. قد نيز رشدي سريع دارد. در يك سالگي ۲۵ سانتي‌متر افزايش معادل ۷۵سانتي‌متر، ۲ سالگي ۸۵ سانتي‌متر، ۳سالگي ۹۵سانتي‌متر و ۴ سالگي ۱۰۰ سانتي‌متر قد دارد. دور سر نيز در ۲سالگي ۴۵ سانتي‌متر است. اين مقياس‌ها نسبي و ميزان رشد طبيعي شيرخوار را دقيقا نشان مي‌دهد.

جدول قد و وزن کودکان دختر در سنین مختلف
نوزاد دختر ۱ تا ۱۱ ماه
سن	وزن	قد
۰ ماه	۳٫۳ kg	۴۹٫۲ cm
ماه۱	۴٫۳ kg	۵۳٫۸ cm
۲ ماه	۵٫۳ kg	۵۶٫۱ cm
۳ ماه	۶٫۰ kg	۵۹٫۹ cm
۴ ماه	۶٫۶ kg	۶۲٫۲ cm
۵ ماه	۷٫۱ kg	۶۴٫۲ cm
۶ ماه	۷٫۵ kg	۶۴٫۱ cm
۷ ماه	۷٫۹ kg	۶۷٫۳ cm
۸ ماه	۸٫۲ kg	۶۸٫۸ cm
۹ ماه	۸٫۵ kg	۷۰٫۱ cm
۱۰ ماه	۸٫۸ kg	۷۱٫۶ cm
۱۱ ماه	۹٫۰ kg	۷۲٫۸ cm
کودک دختر ۱۲ تا ۲۳ ماهه
سن	وزن	قد
۱۲ ماه	۹٫۲ kg	۷۴٫۱ cm
۱۳ ماه	۹٫۵ kg	۷۵٫۱ cm
۱۴ ماه	۹٫۷ kg	۷۶٫۴ cm
۱۵ ماه	۹٫۹ kg	۷۷٫۷ cm
۱۶ ماه	۱۰٫۲ kg	۷۸٫۴ cm
۱۷ ماه	۱۰٫۴ kg	۷۹٫۷ cm
۱۸ ماه	۱۰٫۶ kg	۸۰٫۷ cm
۱۹ ماه	۱۰٫۸ kg	۸۱٫۷ cm
۲۰ ماه	۱۱ kg	۸۲٫۸ cm
۲۱ ماه	۱۱٫۳ kg	۸۳٫۵ cm
۲۲ ماه	۱۱٫۵ kg	۸۴٫۸ cm
۲۳ ماه	۱۱٫۷ kg	۸۵٫۱ cm
کودکان دختر ۲ تا ۱۲ سال سن وزن قد ۲ سال ۱۲٫۰ kg ۸۵٫۵ cm ۳ سال ۱۴٫۲ kg ۹۴ cm ۴ سال ۱۵٫۴ kg ۱۰۰٫۳ cm ۵ سال ۱۷٫۹ kg ۱۰۷٫۹ cm ۶ سال ۱۹٫۹ kg ۱۱۵٫۵ cm ۷ سال ۲۲٫۴ kg ۱۲۱٫۱ cm ۸ سال ۲۵٫۸ kg ۱۲۸٫۲ cm ۹ سال ۲۸٫۱ kg ۱۳۳٫۳ cm ۱۰ سال ۳۱٫۹ kg ۱۳۸٫۴ cm ۱۱ سال ۳۶٫۹ kg ۱۴۴ cm ۱۲ سال ۴۱٫۵ kg ۱۴۹٫۸ cm
جدول قد و وزن کودکان پسر در سنین مختلف
نوزاد پسر یک تا ۱۲ ماهه
سن	وزن	قد
۰ ماهه	۳٫۳ kg	۴۹٫۸ cm
۱ ماهه	۴ kg	۵۴٫۸ cm
۲ ماهه	۵٫۶ kg	۵۸٫۴ cm
۳ ماهه	۶٫۴ kg	۶۱٫۴ cm
۴ ماهه	۷ kg	۶۴ cm
۵ ماهه	۷٫۵ kg	۶۶ cm
۶ ماهه	۷٫۹ kg	۶۷٫۵ cm
۷ ماهه	۸٫۳ kg	۶۹ cm
۸ ماهه	۸٫۶ kg	۷۰٫۶ cm
۹ ماهه	۸٫۹ kg	۷۱٫۸ cm
۱۰ ماهه	۹٫۱ kg	۷۳٫۱ cm
۱۱ ماهه	۹٫۴ kg	۷۴٫۴ cm
کودک پسر ۱۲ تا ۲۳ ماهه
سن	وزن	قد
۱۲ ماهه	۹٫۶ kg	۷۵٫۷ cm
۱۳ ماهه	۹٫۹ kg	۷۶٫۹ cm
۱۴ ماهه	۱۰٫۱ kg	۷۷٫۹ cm
۱۵ ماهه	۱۰٫۳ kg	۷۹٫۲ cm
۱۶ ماهه	۱۰٫۵ kg	۸۰٫۲ cm
۱۷ ماهه	۱۰٫۷ kg	۸۱٫۲ cm
۱۸ ماهه	۱۰٫۹ kg	۸۲٫۲ cm
۱۹ ماهه	۱۱٫۲ kg	۸۳٫۳ cm
۲۰ ماهه	۱۱٫۳ kg	۸۴ cm
۲۱ ماهه	۱۱٫۵ kg	۸۵ cm
۲۲ ماهه	۱۱٫۷ kg	۸۶٫۱ cm
۲۳ ماهه	۱۱٫۹ kg	۸۶٫۸ cm
کودک پسر ۲ تا ۱۲ سال
سن	وزن	قد
۲ سال	۱۲٫۵ kg	۸۶٫۸ cm
۳ سال	۱۴٫۰ kg	۹۵٫۲ cm
۴ سال	۱۶٫۳ kg	۱۰۲٫۳ cm
۵ سال	۱۸٫۴ kg	۱۰۹٫۲ cm
۶ سال	۲۰٫۶ kg	۱۱۵٫۵ cm
۷ سال	۲۲٫۹ kg	۱۲۱٫۹ cm
۸ سال	۲۵٫۶ kg	۱۲۸ cm
۹ سال	۲۸٫۶ kg	۱۳۳٫۳ cm
۱۰ سال	۳۲ kg	۱۳۸٫۴ cm
۱۱ سال	۳۵٫۶ kg	۱۴۳٫۵ cm
۱۲ سال	۳۹٫۹ kg	۱۴۹٫۱ cm