داستان ها و اشعاري كه براي كودكان مي خوانيم و يا آنها مي
شنوند، مي تواند در تخيل، قوت تصور، افكار و روحيه آنها اثر عميقي بگذارد و كودكان
را براي معاشرت و ارتباط برقرار كردن با ديگران آماده مي كند.
تقویت مهارت ها و تاثیر کتاب بر کودکان
شناخت حروف و قواعد زبان: وقتي كه كودكان به زبان مسلط شوند توانايي ذهني آنها بالاتر رفته و بهتر مي توانند درس بخوانند.
درک مطلب: درک متن
و منظور نویسنده نیز به بالا رفتن هوش کلامی کمک می کند.
افزایش اطلاعات: از طريق كتابخواني اطلاعات عمومي كودكان مي
تواند بيشتر شود.
مهارت های شنیداری و دیداری: استفاده از حافظه دیداری و شنیداری
برای خوب خواندن ضروری است. و تقویت آنها باعث پرورش ذهن می شود.
افزايش دايره واژگان: با مطالعه زياد دايره لغات كودكان افزايش مي يابد و اين امر در بالا رفتن هوش كلامي كودكان تاثير زيادي دارد.
رشد اجتماعی کودکان با کتاب‌خوانی: مطالعه كردن در هر سني به رشد اجتماعي كودكان هم كمك مي كند.حضرت علی (ع) می‌فرمایند: بهترین چیزی که نوجوانان باید یاد بگیرند سلسه کارهایی است که به هنگام بزرگسالی به آن نیازمند خواهند بود. آنچه که در بزرگسالی یک فرد بالغ بدان نیاز دارد، غیر از تامین نیازهای اولیه، ارتباط برقرار کردن با سایر افراد است. یکی از راه‌های برآورده کردن این نیاز، عادت به مطالعه است؛ حال چه والدین برای کودکان کتاب بخوانند و چه خود کودکان بعد از رفتن به مدرسه مطالعه را مستقل شروع کنند.
راه حل هاي علاقه مند كردن كودكان به
كتابخواني
برای فرزندانتان از نوزادی کتاب
بخوانید:نوزاد
چند ماهه می تواند به تصاویر نگاه کند و به صدای والدین گوش کند، همچنين به اشیا
روی صفحات اشاره کند. می توان با اشاره به تصاویر و نام بردن آنها و تولید صدا
متناسب با تصویر توجه کودک را به کتاب جلب کرد. كودك متوجه اهميت زبان مي شود و
صحبت كردن در زمان مناسب و با کیفیت بالا نشانی از توانایی ذهن است. مدام به كتابخواني ادامه دهيد: روزي يكبار در زمان مشخصي به همراه كودك مطالبي را مطالعه
كنيد.
زمان استفاده از تلویزیون، تبلت و
کامپیوتر را محدود کنید:میزان تماشای تلویزیون و استفاده از دستگاه های دیجیتال بر
شبکه های عصبی مغز تاثیر می گذارد و جانشین دیگر فعالیت ها و تبادل کلامی می شود و
رشد شناختی کودک را تحت تاثیر قرار می دهند همچنين در قدرت تمركز كودكان تاثير
منفي دارد. ولي از دستگاه هاي ديجيتالي هم مي توان مفيد استفاده كرد مثلا مي
توانيد داستان هاي صوتي و تصويري در تبلت قرار دهيد تا اوقاتي كه از آن استفاده مي
كند به كتابخواني مشغول شود.
مطالب جذاب انتخاب کنید: هنگامی
کودکان کتابخوان های ماهری می شوند که به آن علاقمند شوند. والدین با خواندن کتاب
و داستان ها و اشعار معروف برای کودکان می توانند آنها را علاقمند کنند، تناسب
مطالب با سن کودک از اهمیت زیادی برخوردار است.
مراجعه به كتابخانه: با مراجعه كردن به كتابخانه كودك
مطالعه در محيط هاي عمومي كتابخواني ياد مي گيرد از راهنمايي ها و تخصص كتابدار هم
استفاده كند.
استفاده از مجلات و روزنامه: خواندن بخش های کودک مجلات و روزنامه ها یا خرید مجلات تخصصی
کودک برای کودکان جذاب است.
شعر بخوانید: اشعار به دليل موزون
بودنشان تاثير زيادي را مي توانند در علاقه مند كردن كودكان به مطالعه داشته
باشند.
به خواندن کودک توجه کنید: گوش
دادن به خواندن کودک با صدای بلند و نشان دادن افتخار به تلاش و مهارت های او در
تشویق برای خواندن موثر است.
کتابخانه شخصی: مي توانيد در
كتابخانه منزل قفسه اي را براي كتاب هاي كودك اختصاص دهيد و كتاب هايش را به ترتيب
موضوع مرتب كنيد؛ مسووليت نگهداري و مراقبت از آنها را بر عهده خودش قرار دهيد.
کتاب مناسب هر سن برای کودکان
کودکان زیر یک سال:
نوزادان از سه ماهگی می‌توانند نگاهشان را از روی تصویر بردارند. به همین
دلیل، کتاب خواندن برای‌شان کم کم جالب می‌شود. کودکان در این سن همه چیز را در دهان می‌گذارند و مي جوند.
بنابراین بهتر است در این سن از کتاب‌های پارچه‌ای یا پلاستیکی که به کتاب‌های
حمام معروف است استفاده کنید. جویدن و نگاه کردن به عکس‌های کتاب برای او به معنی
مطالعه است.
کودکان نوپا:
در این سن کودکان می‌خواهند درباره مسایل روزمره زندگی بیشتر بدانند. او را
در آغوش بگیرید و برایش کتاب بخوانید. کتاب‌هایی با حجم کم و تصاویر ساده، اشعار
ساده و کودکانه در این سن برایش بسیار مناسب است.
کودکان ۴ تا ۷ سال
کودکان در این سنین از اطرافيان الگوبرداری می‌کنند. ماجراهای زندگی
واقعی افراد، زندگینامه بزرگان که مخصوص کودکان نوشته شده است، کتاب‌های خوبی در
این زمینه هستند. در این سن می‌توانید با طرح سوال از کودک او را در کتاب‌خوانی
مشارکت بیشتری دهید. مثلاً از او بپرسید که قسمت بعدی یا پایان داستان را حدس بزند
یا اینکه از او بخواهید بعد از اتمام کتاب، خلاصه داستان را برایتان تعریف کند.
نتيجه گيري:
اعتماد به نفس كودكان با مطالعه بسيار
بسيار بالا مي رود.كودكان با مطالعه داستان ها مي توانند بين شخصيت هاي خوب و بد
داستان مقايسه انجام دهند و كودك متوجه مي شود كه شخصيت ها و خصلت هاي خوب و مثبت
پيروز هستند و اين مسئله باعث مي شود ويژگي هاي خوب و نكو در وجود كودك نهادينه
شود. كودكان با مطالعه داستان ها و فكر كردن در مورد آن مي توانند خود را جاي
شخصيت هاي داستان قرار دهند.
مادرم گفت: «از او بهتر نیست» آسمان خنده به رویم زد و گفت:
«پسرک از تو خدا هم راضی است»
اتل متل اتل متل یه بچه
بچه که نه تربچه رفت و کچل کلاچه
نشست میان باغچه گفت که منم یه غنچه
تو غنچه‌ای تربچه؟
تربچه، غنچه میشه؟
نه، نه، نه، نمیشه
تربچه جان کجایی
غنچه که نه، بلایی
بله و بلا، بلاچه
غنچه، کچل کلاچه
لی لی لی لی حوضک
لی لی لی لی حوضک
سوسکه آمد آب بخوره افتاد تو حوضک
اوّلی گفت: داد و هوار
دوّمی گفت: نردبان و طناب بیار
سوّمی گفت: من درازم طناب و نردبانم
چهارمی گفت: من می‌شینم، براش دعا میخوانم انگشت شست خندید و گفت:
سوسکی خانم پر داره
بچه و شوهر داره پر میزنه از تویِ آب درمی‌آد
نه داد کنید، نه بیداد
پَرپَرپَر سوسکه پرید
رفت و به خانه‌اش رسید
سفره شام شش دانه قاشق
شش دانه بشقاب
نان و نمکدان
یک کاسه آب دیگی پر از آش
یک شام ساده
در دور سفره
یک خانواده
با مهربانی
با هم نشستند
در سینه شادی
بر چهره لبخند
گفتند اول
نام خدا را
خوردند با هم
نان و غذا را
یک سفره خوب
یک شام دلخواه
بعد از غذا هم
الحمدالله
زردآلو
به به به
رنگین است
خوشمزه
شیرین است
رویش زرد
بیمار است
لپش سرخ
تبدار است
مغز آن
چون بادام
بشکن زود
دام دام دام
هم خوشرو
هم خوشبو
زرد و سرخ
زردآلو
شب بخیر کوچولو
گنجشک لالا
سنجاب لالا
آمد دوباره
مهتاب لالا
لالالالائی
لالالالائی
گل زود خوابید
مثل همیشه
قورباغه ساکت
خوابیده بیشه
لالالالائی
لالالالائی
جنگل لالا
برکه لالا
شب بر همه خوش
تا صبح فردا
لالالالائی
لالالالائی
اشعار فوق را مصطفي رحماندوست براي كودكان سروده است. رحماندوست در اولين روز تابستان سال ۱۳۲۹ در شهرستان همدان زاده شد. او نويسنده، شاعر و مترجم كتاب هاي كودك و نوجوان و معروف به شاعر«صد دانه یاقوت» است همچنين شعر «خوشا به حالت ای روستایی» در درس زبان فارسي مقطع ابتدايي آموزش داده مي شود.
وي تاكنون بيش از صد و شصت اثر به صورت مجموعه شعر براي كودكان و نوجوانان و داستان هاي كودكانه در ايران و جهان ترجمه و تاليف كرده است.
به تعدادي از آثار وي مي توان اشاره كرد:
فرهنگ آسان: دانشنامه ويژه كودكان و نوجوانان
فرهنگ ضرب المثل ها
ترانه هاي نوازش: شامل مجموعه اي از لالايي ها، آسمان هم خنديد، پرنده گفت: به! به!، رنگ و وارنگ از همه رنگ، نسيم نانوا، خوشا به حال ماهي ها
والدين عزيز می توانید ما را از طریق رادیو قصه کودک برای معرفي كتاب كودك و مطالعه شعر كودك دنبال كنيد.
كلمات كليدي: مصطفي رحماندوست, شعر كودك، معرفي كتاب كودك
خواندن شعر سلام وسيله اي براي تشويق كردن كودك به سلام كردن است. با خواندن اين مجموعه شعر مي توانيد بچه ها را با نحوه سلام كردن و رعايت ادب آشنا كنيد. براي اينكه بتوانيد سلام كردن را به كودك ياد دهيد در وهله اول بهتر است الگوي خوبي باشيد و بعد با خواندن شعر و بازي آداب سلام كردن را به كودك آموزش دهيد.
سلام
(۱) صبح که میشه خروسم میزنه زیر آواز میگه دیگه بیدار شو کوچولو از خواب ناز از رختخواب در بیا خورشید خانم بیداره زمین چه روشن شده با نور اون دوباره! پاشو دیگه عزیزم پاشو با لب خندون سلام بکن به بابا به مادر مهربون
(۲)
سلام سلام بچه‌ها گل‌های سرخ و زیبا
سلام سلام بچه‌ها عزیزای مثل ماه
سلام به هر ستاره به ابر پاره پاره
به دانه‌ای که از خاک درآمده، دوباره
(۳)
سلام سلام به كفشدوزك
با نقطه‌هاي كوچك
سلام چقدر قشنگه
آي بچه‌هاي كوچك
(۴)
سلام گلهاي خندون با دندون و بي دندون
سلام به هر پرنده كه توي باغ مي‌خنده
سلام به دشت و دريا سلام به كوه و صحرا
سلام به روي ماه بچه‌هاي با صفا
(۵)
سلام سلام بچه‌ها چطوره حال شما
باشید همیشه خندان چون گل‌های گلستان
(۶)
سلام به روی ماهتون به گرمی نگاهتون
به قلب پاک و صافتون به موهای سیاهتون
(۷)
سلام چه خوب و زيباست غنچه روي لبهاست
به هر كي مي‌رسيم ما كلام اول ماست
(۸)
سلام مثل بهاره گل و شـکوفـه داره
بوی قشنگ دوستی همراه خود مـیـاره
وقتی سلام میکنی شاپرکا می‌خندن
بالهاشونو برامون وامیکنن می‌بندن
گوش بده باز می‌خونن پرنده‌های زیبا
با چه چه و با جیک جیک سلام میدن به گلها
(۹)
سلام به جنگل سبز به آسمان آبی
به غنچه‌های خندان به روز آفتابی
(۱۰)
شـروع هر کار خوب با نام و یاد خداست
همان خدای زیبا که داد به ما این کلاس
بارون میاد ریز ریز تو دشت پاک و تمیز
سلام من به شما شکوفه های عزیز
غنچه‌های قشـنگم بچه‌های زرنگم
امیدوارم خوب باشید همیشه محبوب باشید
بازی کنید بخندید در روی غم ببندید
(۱۱)
سلام سلام بچه ها سلام سلام غنچه ها
سلام کنید که سلام سلامتی میار
سلام به شاخه گل میون سبزه زار
سلام کنید که سلام سلامتی میاره
سلام به آسمونه با یک سبد ستاره
سلام به اون صورت قشنگ ایرونی تون
سلام به اون دلهای پر از مهربونی تون
سلام سلام صد سلام ای بچه های ایران
سلام به اون صورت قشنگ ایرونی تون
(۱۲)
صبح به مامان سلام میدم همین که چشمم وا میشه
اونم واسه بوسیدنم هرجا نشسته پا میشه
مهمونمون هر کی باشه مامان بزرگ یا عمه جون
در وا بشه میگم سلام خوشحال و خیلی مهربون
به آسمون سلام میدم ستاره چشمک میزنه
تو دنیا هر چی خوبیه بایک سلام مال منه
(۱۳)
به هر کجا که میریم در اول هر کلام
می‌روید رو لب ما گلبوته‌های سلام
قدیمی‌ها می گفتن چقدر خوب و زیبا
سلامتی می‌آره سلام برای دلها
دوستی‌ها بر پا میشه با یک سلام و خنده
درخت دشمنی‌ها از ریشه میشه کنده
ای چشمه محبّت سلام بکن تو هر بار
این هدیه قشنگیست در لحظه‌های دیدار
(۱۴)
سلام كرده‌ام من سلام كار خوبيست دوباره صبح آمد يك صبح خوب و زيبا سلام كرده‌ام من به مامان و به بابا به خانم مربي به دوستان زيبا به سبزه‌ها و گلها به خورشيد تابان سلام كرده‌ام من سلام كار خوبيست دوباره من گرفتم از خدا نمره بيست
(۱۵)
سلام سلام صد تا سلام هزار و سیصد تا سلام سلام میگم تا دلم وابشه روی لبات شکوفه پیدابشه سلام بگو تا که دلت وابشه روی لبات شکوفه پیدا بشه به چشمون پر از ستارت سلام به قلب پر گل و بهارت سلام سلام به دنیای بدون جنگت به آسمون آبی قشنگت
كلمات كليدي: شعر كودكانه سلام, آداب سلام, آموزش سلام, معرفي كتاب كودك
والدين عزيز می توانید ما را از طریق رادیو قصه کودک برای معرفي كتاب كودك و مطالعه شعر كودك دنبال كنيد.
جشن گل و ستاره میاد دوباره روز جشن گل و ستاره چه روز خوب و شادی وای چه صفایی داره روز پدر می رسه شاد می شه بابای من برای او می خرم یه شاخه گل، یه پیرهن! می گم مبارک باشه روز پدر بابا جون الهی زنده باشی ای پدر مهربون
پدر خوب من
ای فدای روی همچون ماه تو گشته ام من واله و شیدای تو تکیه گاه من تویی هان ای پدر ای پدر کی میشوم همتای تو؟ گر تو می بینی که شعری گفته ام دوست دارم پا گذارم جای تو گرچه می نتوان که جا پایت گذاشت لیک رسوا می شود بدخواه تو آب دریا را اگر نتوان کشید می توان نوشید از دریای تو ای پدر با من بگو درد دلت تا که من مرهم نهم غمهای تو ای پدر پشت و پناه من تویی پشت من گرم است از گرمای تو ای پدر خونی که در پود من است قطره قطره می کنم اهدای تو روشنی بخش چراغ خانه ای می ستایم روح استغنای تو کودکانت چون نهالی رسته اند هست مادر مامن و ماوای تو ای پدر روزت مبارک ای پدر من چه دارم تا بریزم پای تو؟
باز دوباره اومد عید نوروز باید بخونه این حاجی فیروز بر تن بکنم پیرهن رنگی در دست بگیرم دایره زنگی فریاد بزنم مژده که عید شد زمستون باز نصیب جن و غیب شد مژده بدم ای مردم بازار بیدار بشین از خواب دلازار بر پا بکنین هل هله و شور با شمام بهار داره میاد زود این مشکله این حقیر هر سال خیلی سخته تا بیدار بشن مردم بازار چاره ندارم تا روز نوروز باید بخونه این حاجی فیروز ابراب خودم سامبولی بلیکم ابراب خودم سرتو بالا کن ابراب خودم از خواب بیدار شو ارباب خودم همراه ما شو با بنده که چند صد ساله هستم دستتو بیار بزار تو دستم با همدیگه یک صدا بخونیم بعد از این دیگه با هم بمونیم
ابراب خودم سامبولي بليكم
عید نوروزه و حاجی فیروزه حاجی فیروزه سالی یه روزه ابراب خودم، سامبولی غلیکم ابراب خودم، سرتو بالا کن ابراب خودم، بزبز قندی ابراب خودم، چرا نمی خندی ابراب خودم، فصل بهاره ابراب خودم، موقع کاره ابراب خودم، بلند شو خوش باش ابراب خودم، دیگه نمی آد جاش ابراب خودم عمری که هی شد بگو کی اومد و گذشت و طی شد حاجی فیروز اومده سرتو بالا کن عید نوروز اومده سرتو بالا کن پر شده باغ و گلستان ز شکوفه بلبل از راه اومده لونه شو نیگا کن کوچه باغای قشنگ ده شمرون یاکه آبادی های آباد ایروون همه از شور و امید پر می شه وقتی میخونه حاجی فیروز با لب خندون ابراب خودم، سامبولی علیکم ابراب خودم، سرتو بالا کن ابراب خودم، بزبز قندی ابراب خودم، چرا نمی خندی ابراب خودم، فصل بهاره ابراب خودم، موقع کاره ابراب خودم، تو کنج هشتی ابراب خودم، پس چرا نشستی رنگ صورتت سیاه اما قلب پاک تو، یه رنگ با ما وقتی میخونی، با رنگ شادت همه جمع میشن از اینجا و آنجا حاجی فیروز بخون صدات قشنگه رختای تنت، رنگ و وارنگ صدای دایره ات، نوای شادیست می خونه باهات هرکی زرنگه حاجی فیروز اومده سرتو بالا کن عید نوروز اومده سرتو بالا کن پر شده باغ و گلستان ز شکوفه بلبل از راه اومده لونه شو نیگا کن
شعر حاجي فيروز
ارباب خودم سلامو علیکم ارباب خودم سرتو بالا کن ارباب خودم مردم ایران بچه ها و پیرها و جوانان ارباب خودم چشما رو بازکن نوروز اومده اخما رو بازکن ارباب خودم پسته و بادوم مژده ای دارم برای مردوم ارباب خودم کشک و بادمجون همه چیزها میشه ارزون ارزون تخم‌مرغ و گوشت فط و فراوون روغن و برنج و نفت و صابون ارباب خودم فلفل ریزه لباس بچه‌ها چه قدر تمیزه بازی در میارن توی کوچه جیباشون پر از نقل و کلوچه ارباب خودم خسته نباشی سالی را تو پشت سر گذاشتی یادمون نره آنچه گذشته
ارباب خودم فندق و پسته مثل گلی بر سبزه نشسته قربونش برم کارش درسته دست از خوبی‌ها هنوز نشسته ارباب خودم عیدت مبارک زیر سایه ایزد تبارک
شما مي توانيد ما را از طريق راديو قصه كودك براي معرفي كتاب كودك و مطالعه شعركودك دنبال كنيد.
