برچسب: تغذیه کودک

والدين هميشه تصور  مي كنند كه كودكان بايد بطور ذاتي و طبيعي به غذا خوردن علاقه داشته باشند، و وقتي گرسنه هستند خيلي راحت سر سفره بنشينند و غذايشان را بخورند اما برخي از كودكان براي اينكه بتوانند غذاي كامل بخورند به كمك والدين نياز دارند.

دلایل بدغذایی كودکان 

در وهله اول بايد علت بدغذا يا كم غذايي كودك را بفهميم و اين علت را در نوع رفتار و فرزند پروري خود بايد جستجو كنيم. عواملي كه مي تواند بر تغذيه كودك تاثير منفي بگذارد به والدين مربوط مي شود، مثلا مادر يا مراقبين كودك از غذا به عنوان ابزاري براي تنبيه كودك استفاده مي كنند. مثلا او را وادار می کنند غذایی را که دوست ندارد بخورد، کودک نیز  ياد مي گيرد كه لجبازي خود را از طریق غذا نخوردن نشان می دهد. به زمان غدا خوردن كودك توجه نمي شود. سخت گيري هاي زيادي براي كودك سخت است مثلا ريخته شدن غذا از داخل قاشق يا زماني كه كودك تمايل دارد از غذايي بيشتر و از غذايي كمتر بخورد. اگر كودك موقع غذا خوردن آرامش نداشته باشد و با مشاجرات والدين روبرو شود، هميشه غذا خوردن براي او تداعي كشمكش والدين خواهد بود.  

بعضي از مادران نگراني هاي  زيادي از غذا خوردن كودكشان دارند، مثلا با قاشق و ظرف به دنبال كودك راه مي افتند و تصور مي كنند با اين روش تغذيه فرزند كامل مي شود، در حاليكه چنين اصرار زيادي باعث مي شود كودك اشتياقي براي غذا خوردن نداشته باشد .گاهي والدين به استقلال فرزندشان توجهي ندارند، و با مخالفت كردن در غدا خوردن كودك مانع استقلال او مي شوند. كودك تمايل دارد خودش قاشق غذايش را در دست بگيرد.

نكاتي كه والدين بايد توجه كنند:

بد غذایی را برای كودكان تبدیل به صلاح نکنید. در حضور كودك با ديگران درباره بد غذايي او صحبت نكنيد چون با این کار او را در این مورد حساس خواهید کرد. در هنگام تهيه غذا از كودك كمك بگيريد تا حس مثبتي را نسبت به آماده كردن غذا در او ايجاد كنيد. ظرف غذاي مخصوص براي او بخريد و اجازه دهيد رنگ و مدلش را خودش انتخاب كند. همچنين مي توانيد براي خريد مواد غذايي خصوصا مواردي كه كودك دوست دارد از او كمك بگيريد؛ و حق انتخاب به او بدهيد.

 زمان غذا خوردن رابراي او مفرح کنید. براي ايجاد شادي و احساس مثبت مي توانيد  عروسك هايش را در كنار او بنشانيد و با اجراي نمايشي غذايش را بدهيد. يا از نقاشي كشيدن كمك بگيريد يعني عکس خودش را بکشید و با خوردن هر قاشق یکی از اعضای آن را کامل کنید. همچنين مي توانيد برايش قصه بخوانيد يا خاطره اي را كه او دوست دارد برايش بازگو كنيد.

با غذا خوردن در جمع دوستان و همسالانش كودك رغبت  بيشتري به غذا خوردن پيدا مي كند.  چون حس  تقليد كردن در آنها زياد است.  بهتر است هنگام غذا خوردن با دوستانش از آنها فيلم بگيريد و بعضي وقتها برايش اين فيلم را بگذارید تا او به خوردن غذا تشویق شود. سليقه در تحريك اشتهاي آنها نقش زيادي دارد مثلا غذاهاي انگشتي يا پيتزا برايش جذاب هستند چون دوست دارد خودش  غذا را در دستش بگيرد.

 به الگوی سالم تغذیه اي توجه زيادي داشته باشيد. تنقلات باعث سير شدن كودكان مي شود و مانع خوردن غذاهاي مغذي در آنها      مي شود. همچنين در وهله اول پدر و مادر الگوي اصلي كودك هستند و غذاهايي را كه شماها مي خوريد او نيز مي خورد نه آنهایی که به او می گویید بهتر است بخورد. پس سعی کنید همیشه رژیم غذایی سالم و متناسبی داشته باشید.  در هنگام خوردن غذا قاطع باشيد و اگرفرزندتان  يك وعده از غذايش را نخورد نگران سوءتغذيه اش نشويد  و باقيمانده غذايش را نخوريد يا چيز ديگري را جايگزين غذايش نكنيد فقط مي توانيد به او پيشنهاد بدهيد، آن هم پيشنهادهاي كم زحمت! مثلا اگر غذا سوپ بود و او دوست نداشت به او پيشنهاد نان و پنير را بدهيد نه اينكه خود را به پختن غذاي ديگري مشغول كنيد. در این صورت کودک یا بايد انتخاب ساده دوم را بپذیرد یا پیامد بدغذایی خود یعنی گرسنگی را تحمل می کند .اگر كودكتان به شدت بدغذاست یا غذا نمی خورد و با اين راهكارها هيچ تغييري  نمي كند بلكه  بايد او را نزد كارشناس تغذيه  يا در صورت نياز  نزد روانشناس ببريد.

راه حل هایی برای کودکان بد غذا

با او مبارزه نکنید زمان غذا خوردن را به جنگ‌ تبدیل نکنید. غذاهای متنوعي را که برای کودک خوبند، به او پیشنهاد کنید، حتی اگر  کودک ابتدا آن را رد کند.

در خانه زياد شيريني و هله هوله نگذاريد در عوض ميان وعده هايي كه بصورت طبيعي شيرين هستند در اختيارش قرار دهيد مانند برش هاي سيب با كره بادام زميني، ميوه هاي خشك شده و …

از شيريني براي باج دادن يا رشوه دادن استفاده نكنيد و شيريني را بخش كوچكي از رژیم غذایی معتدل کودک قرار دهید نه جايزه اي بزرگ براي اتمام غذايش.

اشتباهاتي كه والدين باعث بد غذايي كودك مي شوند

به هيچ وجه نگوييد “يك گاز ديگر بزن”چون كودك نمي داند كه چه مقدار غذا براي سير شدنش كافي است  و مي پرسد   با چند تا گاز یا قاشق سیر می شوم” .  به هيچ وجه از دسر ها سوء استفاده نكنيد هرگز به كودك خود نگوييد اگر همه غذايت  را خوردي به تو شيريني مي دهم بلكه شيريني را همراه غذا بياوريد تا در خوردن آن عجله اي نداشته باشد

به فرزندتان اجازه دهید تا خودش برای مقدار غذایی که می خورد تصمیم بگیرد. اگر موقع نهار کم غذا می خورد اشکالی ندارد مي توانيد باقیمانده غذا را به جای میان وعده در روز به او بدهید . این کار باعث مي شود تا فرزندتان هله هوله کمتری بخورد.

كلمات كليدي: كودك, بدغذايي, تغذيه كودك,  والدين, الگوي سالم تغذيه

فوق توصيف: بدغذایی بعضی بچه ها از نوع بهانه گیری است؛ و  غذاهايي كه تمايل به خوردن آن ندارند به تدريج بيشتر مي شود.

شما می تونید ما را از طریق رادیو قصه برای شنیدن قصه شب و قصه صوتی کودکانه با صدای خالهسمینا دنبال کنید.

 

ماهي از آن دسته غذاهاي سالمي است كه بايد به كودكان داده شود. خوردن ماهي باعث باهوش شدن كودكان مي شود و اختلالات خواب كودكان را از بين مي برد. در ادامه بررسی خواص ماهی برای کودکان اشاره خواهیم کرد. همچنین به اینکه از چه سنی به کودکان می‌توان ماهی داد نیز اشاره خواهد شد.

 

خواص ماهي براي كودكان:

امگا ۳

بدن انسان امگا را توليد نمي كند، ولي با اضافه كردن انواع ماهي ها به رژيم غذايي كودكان، اين چربي سالم را به بدن او مي رسانيم. این چربی ها براي رشد و توسعه مغز و چشم های کودک بسيار مفيد است. مصرف امگا ۳ براي نوجواناني كه دچار استرس مزمن و يا افسردگي مي شوند باعث كاهش سطح نوراپی‌نفرین پلاسما مي شود.  کمبود امگا ۳ باعث اختلالات رفتاری،  ناتوانی در یادگیری و بی‌توجهی کودک مي شود، همچنين خطر ابتلا به سرطان را در كودكان كاهش مي دهد. كودكاني كه كمبود امگا۳ در بدنشان دارند دچار بيش فعالي و نقص توجه مي شوند.

ویتامین های A و D

ماهی ها ويتامين A بسيار زيادي دارند كه براي پوست و چشم كودكان بسيار مفيد است، همچنين ويتامين D كه در ماهي وجود دارد به جذب کلسیم بیشتر برای رشد استخوان های كودك کمک مي كند.

پیشگیری از آسم

مصرف ماهي  مخصوصا ماهي هاي چرب و روغني از مبتلا شدن كودكان به آسم جلوگيري مي كند.

 تامین مواد معدنی مهم

ماهي ها داراي مواد معدني زيادي هستند. علاوه بر پروتئين ها و ويتامين ها، سلنيومي كه در ماهي وجود دارد از بيماري سرطان جلوگيري مي كند. همچنين مواد معدني به بهبود سوخت و ساز بدن كودك كمك مي كند. روي موجود در ماهي باعث تقويت سيستم ايمني بدن كودك مي شود.

طبع ماهي سرد است ولي با توجه به نوع آبي كه در آن زندگي مي كند نسبت سردي آن كم و زياد مي شود هر چه شوري آب بيشتر باشد طبع ماهي سردتر است. ماهي هايي كه در آب‌هاي شيرين زندگي مي كنند مثل ماهي قزل آلا طبع معتدلي دارند. بهترين طعم دهنده ماهي نارنج است كه طبع گرمي دارد. در طب سنتي توصيه مي شود بعد از خوردن ماهي حتما بايد غذاهايي با طبع گرم مصرف شود تا به تعادل برسد. همچنين بخاطر سردي ماهي توصيه مي شود در وعده ناهار مصرف شود.

چه مقدار ماهی در وعده های غذایی به كودك بدهيم؟ از چه سنی به کودک ماهی بدهیم؟

استفاده بيش از حد هرچيزي براي بدن ضرر دارد، پس بايد متناسب با اشتهاي كودك به او ماهي بدهيم. ماهي هاي بزرگ جيوه زيادي دارند پس در انتخاب اندازه ماهي هم بايد دقت كرد.

در سن ۱-۲ سالگي روزي ۲۸ گرم استفاده شود. در سن ۳ تا ۶ سالگي ۴۲ گرم  در روز استفاده مي شود و كودكان بالاتر از ۶ سال مي توانند ۵۶ گرم در روز استفاده كنند.

بيشتر مشكلاتي كه در سنين جواني بروز مي دهد، به دليل رژيم غذايي نادرست و شيوه زندگي ناسالم آن‌ها در كودكي است. والدين بايد بتوانند با تغذيه درست كه شامل تمام گروه هاي مواد غذايي است كمبود تغذيه فرزندان خود را جبران كنند. ماهي را مي توان بصورت سوپ، اسنك، پلو ماهي و يا ماهي سرخ شده به كودك داد.

كلمات كليدي: ماهي, كودك, امگا ۳، ويتامين ها, مواد معدني،قصه شب, راديو قصه

فوق توصيف:غذاي سالمي كه با خوردن آن هوش كودك بيشتر مي شود.

در مورد تغذیه مناسب کودک و مسایل مرتبط با سلامت کودک می توانید مقالات بیشتری را در بخش سلامت کودک مطالعه فرمایید.

يك برنامه غذايي كامل بايد كليه مواد مغذي (مواد پروتئيني، نشاسته اي،  ويتامين ها، چربي و املاح) را در اندازه  متعادل در اختيار كودك قرار دهد تا انرژي لازم كه معمولا يكصد كيلوكالري به ازاء هر كيلو گرم وزن بدن است تامين شود.

۵۰ درصد انرژي مورد نياز  بدن از مواد قندي، ۳۰ درصد از مواد چربي و حدود ۲۰ درصد از مواد پروتئيني به دست مي آيد. پس برحسب عادات مختلف غذايي و افزايش وزن كودك، نسبت هاي فوق بين ۵ تا ۱۰ درصد قابل تغيير هستند. غذاي كودكان يك تا ۲ ساله بايد كم حجم ولي مقوي و مناسب و شامل همه گروه هاي غذايي باشد، با توجه به اشتهاي كودك مقدار غذايش مي تواند افزايش يابد. ظرفيت معده كودكان كوچك است پس نبايد انتظار داشته باشيم مانند بزرگترها غذا بخورند.

حس كنجكاوي كودك براي آشنا شدن با دنياي خارج تاثير زيادي بر اشتهاي او مي گذارد اين امر ايجاب مي كند كه وعده هاي غذايش ۵ تا ۶ بار در شبانه روز باشد كه سه وعده آن وعده هاي اصلي است كه بايد مقوي و پر انرژي باشد و دو وعده آن نيز ميان وعده هايي بايد باشد كه مناسب و مكمل وعده هاي اصلي باشند.گرچه در اين سن كودك همچنان از شير مادر تغذيه مي شود.

يك نمونه برنامه غذاي كودك يك ساله

كودكان تا يك سالگي حدود ۳۰ % انرژي، ۵۰% پروتئين، ۲% آهن، و ۷۵% ويتامين Aمورد نياز خود را از شير مادر به دست مي آورد. مابقي ويتامين ها و املاح نيز درصدي از طريق شير مادر و بقيه بايد از طريق غذايي كه به كودك داده مي شود تامين شود تا رشد و تكامل مطلوب او فراهم شود. البته چون تامين مقدار مورد نياز پاره اي از ويتامين ها و آهن از طريق تغذيه با شير مادر و غذا امكان پذير نيست لذا استفاده از قطره آهن و مولتي ويتامين تا پايان ۲ سالگي توصيه مي شود.

برنامه غذاي كودك دوساله كه شامل ۳ غذاي اصلي و ۲ ميان وعده مي باشد به شرح زير است:

سه وعده غذاي اصلي شامل صبحانه، ناهار و شام

دو ميان وعده حدود ۱۰ صبح و ۴ بعد از ظهر

بطور مثال يك وعده اصلي غذاي كودك نوپا

صبحانه:

نان، كره، مربا (يا عسل) پنير كم نمك و چاي كم رنگ

 ناهار:

۳ قاشق غذاخوري پر برنج پخته شده(پلو)+ يك قاشق غذاخوري پر از حبوبات (لوبيا، عدس و…)+ يك قاشق مرباخوري كره يا روغن + نصف يك پرتقال متوسط

شام:

۳قاشق غذاخوري پر از برنج پخته شده ( پلو)+ يك قاشق غذاخوري پر گوشت ماهي( بدون تيغ)+ يك قاشق غذاخوري پر از يك نوع سبزي با برگ سبز تيره مثل اسفناج يا گشنيز يا جعفري پخته شده.

مواد مغذي كه در اين نمونه ناهار و شام بدن كودك را تامين مي كند:

در غذاي ظهر برنج انرژي و پروتئين مورد نياز كودك را براي وعده ظهر تامين مي كند در صورت نبود برنج، سيب زميني، نان يا ماكاروني را مي توان جايگزين كرد.

برنج فاقد ويتامين A است و مقدار آهن آن هم بسيار كم است. پروتئين سيب زميني هم از پروتئين برنج كمتر است پس هر زمان كه برنج يا سيب زميني در وعده غذايي كودك قرار گيرد حتماً بايد موادي كه سرشار از پروتئين باشد مانند حبوبات به آن اضافه كنيم كه پروتئين برنج يا سيب زميني را كامل مي كند مثلا “خوراك سيب زميني و لوبيا” يا “عدس پلو” از نظر پروتئين كامل هستند.

براي جذب بهتر آهن مي توانيم از تركيب برنج و حبوبات يا سيب زميني و حبوبات، نصف يك پرتقال در برنامه ناهار كودك استفاده كنيم،كه هم جذب آهن موجود درغذا را بيشتر مي كند و هم كمبود ويتامينC مورد نياز را جبران مي نمايد.

در وعده شام به جاي حبوبات (پروتئين گياهي) از يك ماده پروتئيني حيواني استفاده شده است. گوشت ماهي علاوه بر تامين پروتئين مورد نياز كودك جذب آهن غذاهاي گياهي را نيز بالا مي برد. بنابراين يك قاشق غذاخوري پر از جعفري يا اسفناج يا گشنيز، هم ويتامينA مورد نياز كودك را تامين مي كند و هم به دليل وجود گوشت ماهي، جذب آهن موجود در مواد غذايي بيشتر مي شود. مرغ يا جگر پخته را هم مي توان جايگزين گوشت ماهي كرد. گرچه انرژي كمتري توليد مي كند ولي مابقي پروتئين و بخشي از آهن و كل ويتامين Aمورد نياز را فراهم مي كند؛ حتي جذب ويتامين A را  حدود ۲۰ برابر بيشتر مي شود.

با اين نمونه از صبحانه، ناهار و شام، بخش زيادي از انرژي مورد نياز كودك تامين مي شود و مابقي كمبود انرژي با ۲ ميان وعده مثلا يك تكه نان همراه با نصف يك موز در ساعت ۱۰ صبح و ۲ عدد بيسكويت همراه با ۲ عدد خرما در ۴ بعد از ظهر جبران مي شود. ساير ويتامين ها و ريز مغذي ها نيز طي وعده هاي غذاي اصلي و ميان وعده به كودك مي رسد. آهن تنها عنصري است كه بصورت مكمل مورد نياز بدن كودك است و در بسياري ازكشور ها مواد غذايي مثل آرد گندم، برنج، آرد برنج، سس سويا، پودر شير، سس ماهي، پودر كاري، شكر يا نمك را با آهن غني مي كنند. در صورت عدم دسترسي به اين مواد غني شده با آهن بهتر است براي كودك در سن ۱ تا ۲ سالگي قطره يا شربت آهن تجويز شود.

والدین گرامی شبی آرام را با سایت رادیو قصه کودکانه با شنیدن قصه شب و قصه کودکانه صوتی برای فرزندان دلبندتان به وجود آورید.

پيشنهاداتي براي وعده هاي اصلي

با توجه به مطالب فوق مي توان برنامه غذايي متنوع تري را براي كودك فراهم كرد تا كليه نيازهاي غذايي او تامين شود. مثلا:

صبحانه
نان و كره و عسل و چاي

نان و كره و مربا و چاي

نان و تخم مرغ و پنير
نان و پنير و گردو
ناهار

سبزي پلو با ماهي سبزي پلو با ماهيچه
عدس پلو با ۲ قاشق غذاخوري ماست لوبيا چيتي با سيب زميني و هويج
كوفته قلقلي با سيب زميني و هويج پلو با نصف سيخ كباب
خوراك گوشت و سيب زميني و هويج
خورش سبزي با پلو (سبزي خورش خيلي سرخ نشود)
بهتر است هر وعده همراه با يك نوع ميوه با اندازه متوسط باشد.

شام

ماكاروني با پنير رنده شده

لوبيا چيتي همراه با سيب زميني و كمي روغن زيتون

كوكوي سبزي با نان

ماكاروني با گوشت چرخ كرده و كمي سبزي

نصف سيخ كباب با نان

بهتر است هر وعده همراه با ۲ قاشق غذاخوري ماست باشد.

وعده هاي صبح و بعد از ظهر

يك تكه نان و يك موز

۲عدد بيسكويت با يك سيب

يك تكه نان با يك عدد سيب زميني متوسط يا ۲ عدد هويج پخته شده

يك تكه نان با ۲عدد خرما

نان و پنير و خيار

نان و نصف تخم مرغ پخته شده

يك نعلبكي حلوا

يك پياله شله زرد

عدد بادام ريز و نرم شده با يك فنجان آب ميوه

عدد پسته ريز و نرم شده همراه با يك فنجان آب ميوه

يك تكه نان با كمي كره و پنير و…

نصف ليوان ماست با يك عدد خرما و يك تكه نان

كودكان در اين سن علاقه زيادي دارند كه مواد غذايي را با دست خودشان بردارند. لذا بهتر است كه غذاي آنان شامل يك تكه گوشت يا حبوبات پخته شده همراه با يك نوع سبزي با برگ سبز (اسفناج، كرفس و …) يا زرد (كدو حلوايي، هويج و…) به اضافه پلو يا نان يا سيب زميني و هر روز همراه با يك ميوه باشد.

كلمات كليدي:غذاي سالم, كودك, يكسالگي, دو سالگي, تغذيه,مكمل هاي غذايي

فوق توصيف: يك برنامه غذايي كامل بايد كليه مواد مغذي (مواد پروتئيني، نشاسته اي، ويتامين ها، چربي و املاح) را در اندازه  متعادل در اختيار كودك قرار دهد.

شما می توانید از طریق رادیو قصه کودکان برای شنیدن قصه صوتی کودکانه و قصه شب با صدای خاله قصه گو سمینا ما را دنبال کنید