بروز خشم چگونه در کودکان اتفاق می‌افتد؟ کودکان نسبت به رفتار بزرگسالان واکنش سریعی نشان می‌دهند. گاهی اوقات کودک برای جلب نظر والدین رفتار‌های متفاوتی از خود بروز می‌دهد تا نظر آن‌ها را به سوی خودش جلب کند. چنانچه کودک نتواند نظر والدین را جلب کند، به خاطر بی‌توجهی از سمت آن‌ها دچار عصبانیت می‌شود.
چرا کودکان عصبانی می‌شوند؟
زمانی که یک کودک نتواند احساسات عاطفی‌اش را مدیریت کند، منجر به از دست دادن کنترل نفس و بی‌توجهی به هنجار‌های رفتاری پذیرفته شده در گذشته می‌شود. باید توجه داشت که کودک بر اساس اتفاقاتی که رخ می‌دهد واکنش متفاوتی را از خودش بروز می‌دهد.
کودک معمولا در مواجهه با موقیت‌های پیش رو، دچار عصبانیت و کج خلقی می‌شود. کج خلقی معمولا در سنین ۱۸ ماهگی شروع و تا ۴ سالگی خاتمه پیدا می‌کند. در مواردی ممکن است بعد از این سن نیز ادامه یابد.
به دلایل مختلفی ممکن است کودک دچار کج خلقی یا عصبانیت شود و آن را بروز دهد. سمینا در ادامه علل بروز کج خلقی را بیان می‌کند.
کودک معمولا به دنبال سازگاری و تسلط بر محیط اطرافش است. زمانی که این فرآیند شکل نگیرد، رفتار کج خلقی از کودک سر می‌زند. در ادامه به شرایطی که باعث بروز کج خلقی در کودک می‌شود می‌پردازیم.
قشر پیشانی نارس یا PFC
قشر پیشانی بخشی از مغز است که از چهار سالگی شروع به رشد می‌کند. در زمینه رفتار اجتماعی، رفتار اخلاقی و ارتباطی تاثیر گذار است. این قسمت در کودکان به طور کامل رشد نمی‌کند به این خاطر باعث بروز عصبانیت می‌شود.
سیستم لیمبیک
سیستم لیمبیک به قشر پیشانی مغز ارتباط دارد که مسئولیت کنترل احساسات را به عهده دارد. احساسات غم، ترس، شادی، ناامیدی و خشم از جمله احساساتی هستند که گاهی کودک برای بیان آن‌ها دچار ناتوانی و کج خلقی می‌شود. تا قبل از چهارسالگی کودک در حد سطحی میتواند نیاز‌هایش را برآورده کند و ارتباطات خود را گسترش دهد. او تمام تلاش خود را می‌کند که منظور و نیازش را متوجه والدین کند. ممکن است این دوره که به بلوغ کاملی نرسیده تا بعد از چهار سالگی نیز طول بکشد.
مسائل خلقی
کودکانی که احساسات خود را بد بیان میکنند و نسبت به تغییرات سفت و خشک هستند در مقابل تغییرات تحمل لازم را ندارند، در نتیجه کج خلقی و عصبانیت‌شان از بچه‌های دیگر بیشتر است.
روش ارتباط
یکی از روش‌های ارتباطی کودک با والدین از طریق کج خلقی است. کودک به دلیل این که مهارت‌های لازم کلامی را برای رسیدن به هدف و نیازش بلد نیست دچار عصبانیت می‌شود. او تمام تلاشش را می‌کند تا از طریق کج خلقی به شما بگوید گرسنه، خسته و مایوس است.
توجه به نیازها
کودک از هر نشانه‌ای استفاده می‌کند تا منظورش را به والدین برساند. اما وقتی به او توجه نکنید و نظرش جلب نشود، او متوسل به کج خلقی می‌شود تا بلاخره توجه شما را به خود جلب کند.پس سعی کنید بهتر او را درک کنید.
والدین خیلی سخت‌گیر
به میزانی که در مورد کودک خود سخت‌گیری کنید، به همان میزان شاهد کج خلقی او خواهید بود. کودک در مسیر رشد با خطاهای بسیاری مواجه می‌شود، بهتر است جو منزل را برایشان نا‌آرام نسازید.
سرخوردگی
توانایی یادگیری مهارت‌های جدید مثل گره زدن کفش یا مرتب کردن وسایل، میتواند منجر به ناراحتی و درمانگی و در نهایت عصبانیت کودک شود.
عوامل خارجی
کودکان زمانی که در موقعیت‌های خارجی مثل مهمانی و… شرکت میکنند. از او انتظار دارند تا در میان بزرگتر‌ها رفتار مناسب و خوبی داشته باشد اما بلافاصله بعد از مدتی که به خانه باز می‌گردند رفتار قبلی را دوباره تکرار میکنند.
خانه و خانواده
دلایل مهمی برای ایجاد عصبانیت کودک وجود دارند اما مشاجره و بحث والدین، طلاق و ناسازگاری آن‌ها به شدت روی کودک تاثیر می‌گذارد. اضطرابی که از این طریق به کودک منتقل می‌شود، زمینه بروز عصبانیت او را فراهم می‌کند.
عوامل مؤثر در کج خلقی و پرخاشگری کودکان
ناراحتی
کودکان زمان ناراحتی و عصبانی اگر در محیط شلوغ با چهره‌های ناشناخته قرار بگیرند، عصبانیت و کج خلقی را فراموش میکنند.
گیجی ناشی از پاسخ مراقب
اگر کودک مراقبان بیشتری داشته باشد، گیج شده و از طرف آن‌ها پاسخ‌های متفاوتی را دریافت می‌کند. به این خاطر با والدینش مبارزه می‌کند چون نسبت به رفتار آن‌ها آگاهی دارد اما مراقب‌های دیگر واکنش یکسانی به واکنش و طغیان او ندارند.
عدم توانایی توضیح موردشان
هنگامی که کودک قادر به گفتن چیز‌هایی که می‌خواهد نیست و نمی‌تواند بیان کند، احساس درماندگی می‌کند و برای رهایی از این احساس کج خلقی و اوقات تلخی می‌کند.
برخورد والدین با کودک عصبانی چطور باید باشد؟
در هنگام شروع یک بحران، حتما آرامش خود را حفظ کنید تا بتوانید تدبیر و راه حل موثری پیدا کنید. با گذشت زمان و کسب تجربه به خوبی می‌توانید این مسئله را پست سر بگذارید. به نکاتی که در ادامه گفته می‌شود دقت کنید.
توجه نکنید
با بی‌توجهی و نگاه نکردن به او نشان دهید که باید بی ادبی را کنار بگذارد تا شما عکس‌العمل نشان دهید. البته اگر کودک شما به قدری حساس است که امکان دارد به خودش آسیب برساند، این مورد کارساز نخواهد بود. باید چاره دیگری اندیشید.
خونسردی خود را حفظ کنید
زمانی که کودک اوقات تلخی می‌کند بهتر است مواردی را به او پیشنهاد دهید تا انتخاب کند. در این شرایط دادن حق انتخاب به کودک او را وادار به فکر و آرام می‌کند و شدت اوقات تلخی او را کاهش می‌دهد. دور کردن او از مکان مورد نظر ذهن او را به محیط دیگری معطوف می‌کند.
به خشونت اجازه ندهید
زمانی که فرزند شما شروع به فریاد زدن می‌کند، لگد می‌زند یا چیزی را پرتاب می‌کند فورا او را متوقف کنید و بگویید خشونت قابل قبول نیست و باید بدون خشونت حرف خود را بیان کند. در مقابل خودتان نیز با خشونت جواب ندهید. بگذارید کودک احساس کند که رفتارش فقط اشتباه است اما خودش دوست داشتنی است.
سعی کنید واکنش‌ها را درک کنید
زمانی که کودک از شما خواسته‌ای دارد، خوب به حرف‌هایش گوش دهید تا متوجه منظور او شوید. اگر مطلبی گنگ بود از او سوال بپرسید و کمکش کنید تا حرفش را بیان کند. این فرآیند کودک را آرام می‌کند.
سمینا در پست بعدی ادامه مطلب بالا را قرار می‌دهد. امیدوارم استقبال کنید و نظرات خود را برای ما ارسال کنید.
والدین عزیز برای آگاهی از روش های تربیتی درست به سایت رادیو قصه به قسمت تعلیم و تربیت کودک و برای کودکان خود به قسمت قصه کودکانه صوتی مراجعه کنید.
