راه رفتن یکی از مراحل اصلی رشد کودک است که از اهمیت بالایی برخوردار است. والدین و اطرافیان برای دیدن کودک در این حالت لحظه شماری می‌کنند. بسیاری از والدین که الان فرزندان بزرگی دارند، قطعا اولین گام‌های کودک‌شان را به یاد دارند. لحظه شیرینی که برای همه لذت بخش است.
به طور کلی کودک با توجه به مراحل رشدی که می‌گذراند تغییرات متفاوتی در ظاهرش قابل مشاهده است. لحظه راه رفتن کودک، دندان در آوردن، حرف زدن و آشنایی او با اطرافیان یکی از قشنگ ترین لذت‌های دنیای کودکانه است.
کودک متناسب با رشد بدنی و استخوانی خود شروع به راه رفتن می‌کند. این مسئله در بعضی کودکان زودتر و در برخی دیرتر اتفاق می‌افتد. مقایسه کودک با کودکان دیگر در مورد راه رفتن، دندان در آوردن و صحبت کردن به هیچ وجه کار درستی نیست. اجازه دهید کودک شما به صورت کاملا طبیعی دوران رشد را پشت سر بگذارد.
سن راه رفتن کودک
بازه سنی راه رفتن کودک از ۹ تا ۱۸ ماهگی تعریف شده است. بسیاری از کودکان در جشن تولد یک سالگی خود، اولین گام‌های خود را بر می‌دارند. کودک قبل از اینکه شروع به راه رفتن کند، کار‌هایی انجام می‌دهد که نشانه‌ای، برای آمادگی او برای راه رفتن است. اگر کودک شما کار‌های زیر را انجام می‌دهد، به زودی شاهد راه رفتن او خواهید بود.
قل خوردن
مدل خرچنگ راه رفتن
بالا رفتن از پله با کمک دست
کودک در هنگام شروع ممکن است بیفتد یا نتواند تعادلش را حفظ کند. نگران نباشید او در حال تمرین راه رفتن است. به خاطر مراحل رشدی که در بدن کودک اتفاق می‌افتد، در بازه‌های زمانی تعیین شده فرمانی از مغز به اندام‌ها ارسال می‌شود تا هماهنگی حاصل شود و روند حرکتی کودک شروع شود.
راه رفتن برای بعضی از کودکان در زمان تعیین شده و برای عده‌ای دیرتر اتفاق می‌افتد. این مسئله نباید برای مادر نگرانی ایجاد کند. بهتر است صبور باشید تا کودک رشد طبیعی را طی کند. شما فقط می‌توانید نظاره‌گر عملکرد او باشید.
چطور کودک را به راه رفتن تشویق کنیم؟
کودک قبل از راه رفتن، ممکن است چهار دست و پا حرکت کند. در این موقعیت کودک از بازو‌ها و پاهایش برای حرکت استفاده می‌کند. بسیاری از کودکان ممکن است به جای دو دست از یک دست برای حرکت روی زمین استفاده کنند و خود را بکشند. آن‌ها امکان منحرف شدن از مسیر را دارند. تمام این موارد طبیعی هستند.
در صورتی که بعد از پایان یک سالگی، کودک تلاشی برای بلند شدن از زمین و راه رفتن نشان نداد به دکتر اطفال مراجعه کنید. گاهی استفاده از روروئک می‌تواند توانایی حرکتی کودک را تقویت کند.
برای اینکه کودک را آماده راه رفتن کنید بهتر است مراحل زیر را انجام دهید:
از بدو تولد
برای راه رفتن کودک باید عضلات قوی در قسمت پشت داشته باشد. زمانی که او روی شکم خوابیده، با بلند کردن سر خود برای حرکت این عضلات را تقویت می‌کند. سعی کنید در زمان بیداری تمرین کافی داشته باشد و با او همراهی کنید تا از حضور شما مطمئن باشد. می‌توانید وسایل بازی، توپ و هر وسیله رنگی را در اطراف او بگذارید تا انگیزه رسیدن به آن‌ها را پیدا کند.
وقتی توانست بنشیند
زمانی که کودک تعادل نشستن را پیدا کرد یعنی کمر، گردن و دست و پای او قدرت بیشتری پیدا کرده و محکم‌تر شده است. برای اینکه به سمت اطراف قل نخورد با او بازی کنید یا یک اسباب بازی را جلوی او به دو طرف تکان دهید. تا دستانش را بالا بیاورد و آن را بگیرد. زمانی که وسیله‌ای را دورتر از او قرار می‌دهید، به صورت دست و پا نشسته خودش را به جلو می‌کشد.
هنگامی که کودک در این موقعیت‌ها قرار می‌گیرد بهتر است اجازه دهید تلاش کند. دلسوزی افراطی و بلند کردن کودک باعث می‌شود رشد حسی_حرکتی خوبی را تجربه نکند. انجام این حرکت باعث قوی شدن کودک شده و او کم‌کم آماده راه رفتن می‌شود. اگر هم زمین بخورد، کنترل بیشتری برای تعادل خود پیدا می‌کند.
وقتی توانست بایستد
می‌توانید راه رفتن را با او تمرین کنید. زمانی که مطمئن شدید بدن کودک محکم و قوی شده است. دستانش را بگیرید تا جلوی شما راه برود. این حالت به یادگیری او کمک زیادی می‌کند. در هنگام حرکت یکی از دستانش را رها کنید تا بتواند تعادلش را حفظ کند. اگر احساس کردید که او توانایی و قدرت خوبی را در حفظ تعادل بدنش کسب کرده است، آرام دستش را رها کنید و کمی عقب‌تر بایستید و وقتی خودش به تنهایی می‌ایستد، تا می‌توانید او را تشویق کنید. کودک با دیدن شادی شما به وجد می‌آید.
وقتی می‌تواند راه برود
کودک راه رفتن را با کمک دیوار و صندلی و میز آغاز می‌کند. به این خاطر ممکن است جای دست‌های کوچک او را هر جایی از خانه ببینید. زمانی که کودک تمایل به نشستن دارد، خودش را در موقعیتی که است رها می‌کند. برای اینکه به باسن او آسیب نرسد، به او کمک کنید جای مناسب نشستن را یاد بگیرد و به کمک دست‌هایش به آرامی روی زمین بنشیند.
کودک قبل از راه رفتن روی زمین به صورت نشسته حرکت می‌کند. بیدار می‌شود و می‌نشیند یا دیگران او را بلند کرده و زمین می‌گذارند. به این خاطر کودک بعد از ایستادن و راه رفتن نمی‌داند چطور باید بنشیند و زانو را خم کند. بنابراین خودش را رها می‌کند.
رعایت نکات ایمنی
سمینا برای جلوگیری از آسیب کودکانی که تازه شروع به راه رفتن کرده‌اند، مطلب زیر را برای مطالعه مادران قرار داده است.
برخی از کودکان که تازه راه افتادند ممکن است طی چند روز شروع به راه رفتن کنند. دقت کنید که میز‌های کوتاه با لبه تیز را در معرض او قرار ندهید. بسیار پیش آمده که تعادل کودک به هم خورده و سر، چشم و بالای ابرویش دچار شکستن و پارگی شده است. این آسیب‌ها خیلی برای بچه‌های کوچک اتفاق می‌افتد و کاملا بروز آن رایج شده است. پس حتما مراقب کودک خود باشید.
وسایل تزئینی، خطرناک و تیز را از دسترس او بردارید. نظر کودک به بسیاری از وسایل جلب می‌شود چون فکر می‌کند اسباب بازی‌های او هستند. شما به عنوان مادر و پدر و برادر و خواهر باید مراقب او باشید. کودک توانایی تشخیص خطر را در این سن ندارد. اگر به سمت پله یا یک در باز راه می‌رود حتما حواستان به او باشد تا آسیب نبیند.
صبور باشید و شرایط مناسب و ایمن را در خانه برای او فراهم کنید. کودک برای یادگیری هر چیزی نیاز به زمان دارد. پس لطفا منتظر باشید و به او فرصت بدهید.