بیشترِ ما دوست داریم به دورانِ خوشِ کودکی خودمان بازگردیم و آن ها را به خاطر می آوریم، همان دورانِ بدون دغدغه، شاد و سرشار از بازی‌های و نشاط های کودکانه. اما انگار از یاد برده ایم که آن دوران زیبا و خوش نیز گاهی با استرس و چالش های همراه بود. واقعیت این است که کودکان نیزهمانند ما استرس را تجربه می‌کنند. عوامل استرس در کودکان بسیار متفاوت است؛ تغییر یا نیاز به تطابق با محیط اطراف، شروع فعالیت های جدید، تکالیف معوقه به کودک، تغییرات و وقایعی نظیر مرگ یا بیماری در خانواده و … ممکن است کودکان را دچار استرس و تنش کند و آن ها را تحت فشار قرار بدهد.
علائم استرس دوران کودکی:
شاید کودکان با احساس اضطراب و استرس آشنا نباشند و نتوانند حالات خود را توصیف کنند یا اطلاع دهند؛ بنابراین لازم است والدین با شناخت علائم استرس دوران کودکی از وجود این حالت در فرزندشان باخبر شوند و برای رفع آن اقدام کنند. از جمله این نشانه‌ها عبارتند از:
- اشتهای کم یا تغییر در خوراک کودک
- احساس سردرد، درد‌های شکمی یا هرگونه درد غیر معمول و بی دلیل
- ضعف در برابر بیماری‌ها
- شب ادارری
- اختلال در خواب
- کابوس شبانه
- بروز ترس‌هایی مثل ترس از تاریکی، ترس از تنهایی، ترس از افراد ناشناس
- وابستگی شدید به والدین
- پرخاشگری، گریه‌ی زیاد، پریشانی
- رفتار‌هایی که با سن کودک همخوانی ندارد
- انزوا و مقاومت در برابر انجام وظایف خانه یامدرسه
ترس از جدا شدن از والدین نشانه اضطراب و استرس کودکان است:
وقتی والدین کودکان یک و دو ساله حتی برای ثانیه ای آن ها را ترک می کنند، شروع به جیغ زدن و گریه کردن می کنند. بچه هایی هم که مضطرب هستند دقیقا همین واکنش را دارند؛ آن ها از جدا شدن از والدین شان وحشت دارند .در واقع در کنار والدین بودن به آن ها حس امنیت می دهد. اما این واکنش می تواند به درس و فعالیت های زندگی شان ضربه بزند. در صورتی که چنین علائمی را در فرزندتان دیدید، به دنبال علت این اضطراب بگردید.
با کودکتان صحبت کنید:
سعی کنید با کودکان خود صحبت کنید و به او نشان دهید که او را درک می‌کنید. احساسات کودک خود را به زبان آورید و درباره آن با او صحبت کنید. برای مثال به او بگویید: «به نظر می‌رسد که از چیزی ناراحت هستی. می‌توانی علتش را به من بگویی» یا «به نظر می‌رسد هنوز بابت این اتفاق که رخ داده است نگران هستی.» هرگز کودکان خود را سرزنش نکنید و سعی نکنید احساسات او را ناچیز بشمارید. به او نگویید: «هنوز هم ناراحتی؟ مگر چه اتفاقی افتاده؟!» به گونه‌ای با او حرف بزنید که کودک بداند می‌خواهید با او درباره‌ی اضطرابش صحبت کند.
به بیان احساسات کودکان کم سن و سال کمک کنید:
بسیاری از کودکان خردسال، نمی‌توانند احساسات‌شان را با کلمات و حروف بیان کنند. اگر کودک شما عصبانی یا ناامید و ناراحت است، از این واژه‌ها در وصف حال او استفاده کنید تا او هم این واژگان را یاد بگیرد. بیان احساسات در قالب کلمات، موجب می‌شود کودک حالات احساسی خود را بشناسد و آن ها را درک کند. کودکانی که می‌توانند احساسات خود را در قالب کلمات ابراز کنند، دیرتر عصبانی می‌شوند و برای ابراز عصبانیت و ناراحتی خود از واژه‌ها کمک می‌گیرند.
نفس عميق:
اين روش براي کاهش واکنش طبيعي بدن به استرس موثر است. ضربان قلب را کندتر مي کند و فشار خون را نیز کاهش مي دهد. براي انجام اين کار ابتدا بايد نفس عميق کشيد، نفس را براي لحظه اي نگه داشت و سپس به آرامي رها کرد. اين کار بايد تکرار شود تا فرد احساس آرامش کند.
تجسم کردن:
در اين روش، از قدرت تجسم کودک استفاده بگيريد تا کودک از فکرهاي منفي و نگراني رها شود. اين روش به ويژه پس از انجام ورزش بسيار مفيد و کاربردی است. تصور يک مکان زيبا و آرام نوعي تجسم است که هر کودکي مي تواند به آساني براي کاهش استرس از اين روش استفاده کند. تجسم رنگ ها نيز به آرامش کودک کمک مي کند.
۱ – از کودک بخواهيد رنگي را که دوست دارد و به او احساس آرامش و امنيت مي دهد، را در ذهن خود تجسم کند.
۲ – او بايد تصور کند، احساس آرامشي را که از ديدن رنگ به دست مي آورد با هر نفسي که مي کشد، به بدن وارد مي کند و با خارج کردن نفس، آن را به تمامي اعضاي بدن مي فرستد.
– به جاي رنگ، مي توان بوي خاص، احساس گرما يا گرمي نور خورشيد را هم تجسم کرد.
استفاده از فناوری را محدود کنید:
کودکان بیش از هفت ساعت در روز از فناوری استفاده می‌کنند که این امر می‌تواند استرس را افزایش دهد. پس زمان استفاده‌ی فرزندتان از ابزارهای فناوری را محدود کرده و زمان بیشتری را صرف فعالیت‌های خانوادگی کنید.
شما می توانید ما را از طریق رادیو قصه برای شنیدن قصه کودکانه صوتی و قصه شب با صدای خاله سمینا دنبال کنید.